���Dz�����

Rosja może łatwo udowodnić, że chce końca wojny, zaprzestając ataków na cele cywilne w Ukrainie i zawieszając m.in. operacje na morzu – oświadczył w czwartek prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który uczestniczy w specjalnym posiedzeniu Rady Europejskiej w Brukseli.

„Każdy musi się upewnić, że Rosja, jedyne źródło tej wojny, zaakceptuje potrzebę jej zakończenia. Można to udowodnić dwoma sposobami milczenia: brakiem ataków na infrastrukturę energetyczną i inną infrastrukturę cywilną – zawieszeniem broni dotyczącym rakiet, bomb, dronów dalekiego zasięgu; brakiem operacji militarnych na Morzu Czarnym” – napisał ukraiński przywódca na platformie X.

Zełenski wyraził wdzięczność za wsparcie, które udzielane jest jego narodowi – jak zaznaczył – w czasach tak wielkich emocji w polityce globalnej.

„Europejska integralność jest zachowana, a Europa naprawdę stara się postępować właściwie. Tymczasem ukraińskie i amerykańskie zespoły wznowiły pracę i mamy nadzieję, że w przyszłym tygodniu odbędzie się znaczące spotkanie” – napisał Zełenski w nawiązaniu do swych rozmów z prezydentem USA Donaldem Trumpem.

Zełenski zwrócił się z apelem o poparcie ze strony europejskich przywódców.

„Ukraina zabiegała o pokój od samego początku wojny i zawsze twierdziliśmy, że wojna trwa wyłącznie z powodu Rosji. Ukraina jest nie tylko gotowa do podjęcia niezbędnych kroków na rzecz pokoju, ale my również proponujemy te kroki. Proszę o wsparcie Ukrainy europejskich liderów, którzy pomagają torować drogę do pokoju. Z tym właśnie zwróciłem się do Rady Europejskiej” – oświadczył Zełenski.

Przywódcy w Brukseli dali zielone światło planowi dozbrajania Europy

Liderzy 27 państw członkowskich w czwartek wieczorem na szczycie w Brukseli dali zielone światło planowi dozbrajania Europy, który zaproponowała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Przeszli do rozmowy o Ukrainie. W tej sprawie weto zapowiedziały Węgry.

Plan von der Leyen zakłada m.in. pakiet pożyczek w wysokości 150 mld euro oraz umożliwienie krajom członkowskim zwiększenia wydatków na obronę poza unijną dyscypliną budżetową. Jego elementem jest też zwiększenie finansowania projektów obronnych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). Rada Europejska w konkluzjach, które liderzy zaakceptowali tuż przed godziną 20., wezwała bank do ponownej oceny listy projektów, które EBI może finansować (obecnie bank może dawać pożyczki jedynie tzw. inwestycjom podwójnego zastosowania), a także do zwiększenia wielkości dostępnego finansowania w obszarze bezpieczeństwa i obronności (dzisiaj limit wynosi 8 mld euro).

Teraz pięciopunktową propozycję von der Leyen doprecyzuje Komisja Europejska w tzw. białej księdze, która zostanie opublikowana 19 marca. Do rozstrzygnięcia pozostają np. kwestie tego, czy europejskie pieniądze będą mogły zostać przeznaczone na produkcję komponentów na licencjach z krajów trzecich. Doprecyzowana wymaga też kwestia wyłączenia wydatków obronnych spod dyscypliny budżetowej.

Przed godziną 20. liderzy przeszli do rozmowy o wsparciu Ukrainy. Na te zapisy w konkluzjach nie zgadzał się premier Viktor Orban. Przeważało jedno przekonanie - że albo Węgry zgodzą się na te zapisy, albo reszta krajów przyjmie je sama.

W konkluzjach poświęconych Ukrainie, które wciąż w czwartek wieczorem omawiali przywódcy, znalazło się m.in. wezwanie do przyspieszenia prac nad dalszym wsparciem Ukrainy, w tym nad inicjatywą wysokiej przedstawicielki UE ds. zagranicznych i obronnych Kai Kallas. Estonka zaproponowała, by do końca tego roku UE sfinansowała nowe wsparcie wojskowe dla Ukrainy.

Specjalne posiedzenie Rady Europejskiej

W czwartek w Brukseli rozpoczęło się specjalne posiedzenie Rady Europejskiej, na którym przywódcy państw UE omówią sytuację w Ukrainie oraz przedyskutują kwestię wzmocnienie obronności Europy, w tym propozycję Ursuli von der Leyen dotyczącą zbrojenia Europy. W szczycie bierze też udział Wołodymyr Zełenski.

Specjalne posiedzenie, zwołane w Brukseli kilka dni temu przez przewodniczącego Rady Europejskiej Antoniego Costę, rozpoczęło się w czwartek chwilę po godz. 13. Biorą w nim udział przywódcy unijnej „27”, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas oraz przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, która przedstawi liderom UE swój pięciopunktowy plan dotyczący dozbrajania Unii.

Posiedzenie rozpocznie zwyczajowe spotkanie liderów z szefową Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą, po którym liderzy przeniosą się na lunch roboczy z udziałem prezydenta Zełenskiego. Sytuacja w Ukrainie stała się napięta zwłaszcza po piątkowej kłótni Zełenskiego z prezydentem Donaldem Trumpem i wiceprezydentem J.D. Vancem w Waszyngtonie, po której amerykańska administracja tymczasowo wstrzymała pomoc wojskową, a jak się także okazało pomoc wywiadowczą, dla Kijowa.

Przed wejściem na posiedzenie ustępujący kanclerz Niemiec Olaf Scholz powiedział, że Bruksela powinna odrzucić perspektywę „pokoju narzuconego Ukrainie” po zacieśnieniu stosunków między Stanami Zjednoczonymi a Rosją. „Bardzo ważne jest, abyśmy zapewnili, że Ukraina nie będzie musiała zaakceptować narzuconego pokoju, ale że będzie to sprawiedliwy i równy pokój, który zagwarantuje suwerenność i niezależność kraju” - powiedział. Wcześniej, jeszcze przed posiedzeniem, z szefem Rady Europejskiej Costą spotkał się przyszły kanclerz niemiec Friedrich Merz.

Po rozmowie z Zełenskim unijni przywódcy udadzą się na rozmowy we własnym gronie poświęcone obronności UE, w tym propozycji Ursuli von der Leyen dotyczącej europejskiego programu dozbrajania. Ma on umożliwić zmobilizowanie do 800 mld euro na obronność m.in. dzięki poluzowaniu unijnych reguł wydatkowych, pożyczkom w wysokości 150 mld euro dla krajów członkowskich gwarantowanym z unijnego budżetu i przekierowaniu funduszy z polityki spójności.

„Dla mnie priorytetem jest dozbrajanie Europy i nie mamy na to wiele czasu. Musimy zacząć: wydawać, wydawać, wydawać na zbrojenia i narzędzia odstraszania” - powiedziała przez rozpoczęciem szczytu premierka Danii Mette Frederiksen. Polityczka dodała, że należy także przedyskutować propozycję Francji rozszerzenia parasola nuklearnego na Europę. „Wszystkie dobre pomysły, które zostaną położone na stole, muszą zostać przedyskutowane” - oceniła.

Także premier Donald Tusk przed wejściem na posiedzenie przyznał, że francuska propozycja jest „godna rozważenia”, chociaż dodał, że nie jest ona nowa.

Projekt KE pochwaliła także premierka Łotwy Evika Silina, która zaznaczyła, że po czwartkowym posiedzeniu spodziewa się „konkretnych decyzji i działań” i dodała, że Łotwa od dawna domaga się od państw członkowskich zwiększenia wydatków na obronność.

Szczyt ma się zakończyć przyjęciem przez przywódców UE konkluzji zapewniających o poparciu państw członkowskich dla Ukrainy, w tym zapowiadających konkretne wsparcie finansowe dla Kijowa na 2025 r. Zawetowanie konkluzji poświęconych Ukrainie jeszcze przed szczytem zapowiedział premier Węgier - Viktor Orban, o takiej możliwości wspomniał też premier Słowacji - Robert Fico.

Konkluzje jako takie jednak nie muszą być przyjmowane jednomyślnie, a w Brukseli mówi się o tym, że dokument może liczyć na solidarne poparcie 25 państw. Węgierskie i potencjalnie słowackie weto skomentowała m.in. szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas, która powiedziała, że w sprawie nowych inicjatyw rozważane jest zebranie „koalicji chętnych państw”, a więc jedno państwo nie będzie mogło zablokować pozostałych.

Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)

jowi/ sno/ mce/ mal/