Kredyt dla firmy, szczeg贸lnie inwestycyjny, powinien by膰 ko艂em ratunkowym, kt贸re pozwoli przedsi臋biorstwu prosperowa膰. Newralgiczne jest, by nie sta艂o si臋 tym "betonowym". Na pierwszy plan inwestycji musi si臋 wysun膮膰 warunek: kiedy przyniesie zyski? Je艣li trzeba odpowiada膰 na pytanie "czy", to warto przemy艣le膰 spraw臋 od nowa.
Inwestycje mo偶na finansowa膰 z r贸偶nych 藕r贸de艂: czy to 艣rodk贸w w艂asnych, czy cho膰by emisji obligacji. - W sytuacji kiedy klient ma zrealizowa膰 inwestycje z kapita艂u w艂asnego w ca艂o艣ci lub te偶 wyemitowa膰 obligacje, to na tle finansowania bankowego jest mniej atrakcyjne - wyja艣nia Piotr G贸rski, dyrektor departamentu Klient贸w M艢P w Banku Pekao SA. - Na koniec dnia wa偶ne jest, by ka偶dy wyszed艂 z tej transakcji zadowolony: klient zrealizowa艂 inwestycje i zacz膮艂 generowa膰 wy偶sze przychody, dostawca czy generalny wykonawca, 偶eby zako艅czy艂 inwestycj臋 o czasie i my jako bank, 偶eby艣my wyszli obronn膮 r臋k膮, czyli kr贸tko m贸wi膮c, 偶eby艣my niewielki procent mogli zarobi膰 - dodaje.
Dlaczego nie 艣rodki w艂asne? By posiada膰 艣rodku na bie偶膮c膮 dzia艂alno艣膰, a co za tym idzie - zminimalizowa膰 wp艂yw inwestycji na p艂ynno艣膰 finansow膮.
Udokumentowanie s艂uszno艣ci inwestycji i co jeszcze?
Rok wystarczy, by drzwi oferty kredytowej otworzy艂y si臋 szeroko przed w艂a艣cicielami firm. Mo偶na i stara膰 si臋 przej艣膰 przez nie wcze艣niej, jednak trzeba si臋 liczy膰 z dodatkowym zabezpieczeniem, kt贸re na staraj膮cych si臋 na艂o偶膮 banki. Nie od razu oznacza to szpony poka藕nego wk艂adu w艂asnego, a np. wykazanie si臋 do艣wiadczeniem w bran偶y, w jakiej dzia艂a firma, datowanym jeszcze przed jej za艂o偶eniem. Ma to m.in. na celu pokazanie, 偶e przedsi臋biorca w praktyce "wie, co robi".
Kredyt inwestycyjny firma bierze pod konkretny cel. W wykazach prezentowanych przez banki mo偶na znale藕膰 ca艂y listing, cho膰 w艣r贸d najwa偶niejszych wymieniane s膮: zakup ziemi, budowa fabryki, zakup pojazd贸w lub maszyn, modernizacja linii produkcyjnej. Nie tylko jednak wi膮偶e si臋 z namacalnymi inwestycjami - mo偶e to by膰 tak偶e zakup patent贸w, licencji czy po prostu know-how.
Na pocz膮tku dzia艂alno艣ci kredyt, na jaki mo偶na liczy膰, to 艣rednio od 30 do 50 tys. Przy dodatkowym zabezpieczeniu kwota idzie w g贸r臋. Tak samo ro艣nie ona w miar臋 up艂ywu czasu, w kt贸rym firma prowadzi dzia艂alno艣膰. Najpopularniejszy okres, na jaki firmy bior膮 kredyty inwestycyjne, to 3-5 lat przy 20-proc. udziale wk艂adu w艂asnego. Cho膰 nie tylko. Du偶e plany inwestycyjne, na kt贸re kredyty by艂y szyte na miar臋, mog膮 trwa膰 nawet 15 lat. Sam wk艂ad w艂asny nie musi by膰 "gotowy" jeszcze przed przyznaniem kredytu, ale by膰 wnoszony z kolejnymi uruchamianymi przez bank transzami.
Bank widzi wszystko w czarnych kolorach?
W teorii wszystko wygl膮da na dopi臋te na ostatni guzik, jednak zgodnie z praktyk膮 w Banku Pekao SA na 100 inwestycji w Polsce nie wi臋cej ni偶 5 jest zako艅czone zgodnie z terminem, jaki by艂 wyznaczony na pocz膮tku, zgodnie z ustalonym bud偶etem i zgodnie z wytyczonym zakresem. Na to wp艂ywaj膮 czynniki zupe艂nie od firmy niezale偶ne, takie jak warunki pogodowe.
Na co wi臋c bank zwraca uwag臋, przyznaj膮c kredyt firmowy:
Czynniki kosztowe:
- bud偶et inwestycji, w szczeg贸lno艣ci czy jest on wystarczaj膮cy i czy posiada rezerw臋 na nieprzewidziane wydatki, by pokry膰 luk臋 w finansowaniu, je艣li inwestycja rozci膮gnie si臋 w czasie;
- generalny wykonawca. W przypadku gdy jest on uwa偶any na lokalnym rynku za rzetelnego i terminowego, to jest to warto艣膰 dodana przy ocenianiu zdolno艣ci firmy do wzi臋cia kredytu;
Czynniki przychodowe:
- efekty, kt贸re inwestycja ma przynie艣膰 dla klienta, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem zdolno艣ci firmy do obs艂ugi d艂ugu;
- generowanie rentowno艣ci, by m贸c firm臋 dalej rozwija膰.
Ile to wszystko kosztuje?
Na koszt kredytu inwestycyjnego sk艂ada si臋 oprocentowanie i prowizja kredytu. Oprocentowanie jest uzale偶nione od mar偶y banku, kt贸ra zwykle oscyluje wok贸艂 1,5 - 3 proc. oraz stawki referencyjnej (dla kredyt贸w inwestycyjnych w 锄艂ot贸wkach stosuje si臋 najcz臋艣ciej WIBOR 3M). Z kolei prowizja pobierana przez bank najcz臋艣ciej wynosi od 0 do 2 proc. Tutaj banki stosuj膮 wi臋ksza dowolno艣膰, st膮d te偶 warto przegl膮da膰 oferty promocji.
W zale偶no艣ci od skomplikowania inwestycji, a co za tym idzie liczb膮 przeprowadzonych symulacji, ocenionej dokumentacji i w ko艅cu czasu, jaki bank na to po艣wi臋ci, mo偶e si臋 okaza膰, 偶e do koszt贸w kredytu firmie przyjdzie doliczy膰 op艂at臋 przygotowawcz膮.
Dodatkowe op艂aty, kt贸rym nale偶y si臋 przyjrze膰, przegl膮daj膮c oferty to op艂aty za: podwy偶szenie kwoty kredytu, aneks do umowy kredytowej, wezwanie kredytodawcy do spe艂nienia warunk贸w kredytu, restrukturyzacj臋 zad艂u偶enia i wcze艣niejsz膮 sp艂at臋.
Do tego nale偶y jeszcze doda膰 ubezpieczenie. Mo偶na poprzesta膰 oczywi艣cie na tym, kt贸re proponuje bank. Zawsze te偶 istnieje mo偶liwo艣膰 skorzystania z firmy zewn臋trznej, szczeg贸lnie w przypadku, kiedy kredytobiorcy nie odpowiadaj膮 warunki, grypa ryzyk, wy艂膮czenia czy cho膰by - zdawa艂oby si臋 prozaiczna - wysoko艣膰 sk艂adki.
Co艣 si臋 ko艅czy, co艣 si臋 zaczyna
Zako艅czenie inwestycji oznacza pocz膮tek produkcji. Dlatego wymaga zakup贸w surowca, zatrudnienia pracownik贸w. Wzrastaj膮 koszty, w tym np. rachunki za energi臋. St膮d te偶 ka偶dy bank, przyznaj膮c kredyt, bierze pod uwag臋 kapita艂 obrotowy. Nie tylko jednak wierzy kredytobiorcy na s艂owo - opracowuje bowiem swoje w艂asne "stress testy". Czarne scenariusze konsultanci banku omawiaj膮 z klientami, mog膮c zwr贸ci膰 uwag臋 na kwestie, kt贸rych sam nie wzi膮艂 pod uwag臋.
Jest r贸wnie偶 jasne, 偶e firma nie zaczyna zarabia膰 na inwestycji wraz z dniem jej uroczystego zako艅czenia. Dlatego te偶 cz臋艣膰 bank贸w, w tym Pekao, mo偶e zdecydowa膰 si臋 na okres karencji, by da膰 mo偶liwo艣膰 rozbujania na nowo sprzeda偶y i uzyskania pe艂nych mocy produkcyjnych. Podobnie rzecz si臋 ma z niestandardowym harmonogramem rat - czyli w trakcie inwestycji p艂aci si臋 mniejsze, a po oddaniu - wi臋ksze. Albo zgoda na nadp艂acanie kredytu, co spowoduje mniejsze obci膮偶enia.
Na decyzj臋 o przyznaniu kredytu w przypadku tych "mniejszych" do 5 mln 锄艂 mo偶na czeka膰 nawet 2-3 dni. Je艣li jednak chodzi o wi臋ksze projekty, to czas si臋 wyd艂u偶a nawet do 4 tygodni. Tutaj bank zwraca uwag臋 na wielko艣膰 inwestycji por贸wnywalnej do klienta. Inaczej b臋dzie bowiem bank patrzy艂 na firm臋, kt贸ra generuje 70 mln przychod贸w i chce po偶yczy膰 7 mln na maszyn臋, a inaczej na firm臋, kt贸ra zarabia 7 mln 锄艂.
Rada dla przedsi臋biorc贸w, kt贸rzy planuj膮 wzi膮膰 kredyt inwestycyjny - negocjujcie.