korzystne jest wyłącznie w niektórych przypadkach. Czasami może okazać się, że podatnicy nie zyskają przy wyborze rozliczenia wspólnego. W takim przypadku warto zastanowić się nad innymi formami rozliczeń, które nie mogą być stosowane przy rozliczeniach składanych wspólnie z małżonkiem, a które dodatkowo mogą obniżyć wartość podatku do zapłaty.


Do wyliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych stosuje się co do zasady stawkę 18%, niemniej gdy dochód przekracza 85 528 zł, podatek od nadwyżki ponad tę kwotę wylicza się według wyższej stopy – 32%. Korzystne jest zatem, by nie przekraczać wartości dochodu 85 528 zł lub nadwyżkę ponad tę kwotę opodatkować w sposób mniej uciążliwy niż według stawki 32%.
Wspólne rozliczenie a wyższa stawka PIT - 32%
Podstawową zaletą wspólnego rozliczenia z małżonkiem jest to, że podatek określa się po zsumowaniu ich dochodów - od połowy łącznych ich zarobków. Dzięki temu omija się drugi próg skali podatkowej, a zatem omija się podatek 32%. Tak ustalony podatek ustala się we wspólnym zeznaniu podatkowym w podwójnej wartości, tzn. że oboje małżonkowie płacą podatek 18% zamiast stosowania stawki 32% podatku.
ʰł:
Mąż uzyskuje 120 000 zł dochodu i jego podatek od znacznej części wynagrodzenia pobierany byłby według stawki 32%. W efekcie zastosowania rozliczenia z żoną, która zarabia 30 000 zł, łączna kwota ich dochodu wyniesie 150 000 zł. Rozliczając się wspólnie podatek zostanie obliczony od połowy ich wspólnego rozliczenia (od 75 000 zł) i po jego obliczeniu (12 943,98 zł), zostanie on pomnożony – podwójnie – czyli policzony na rzecz każdego z małżonków. Łącznie małżonkowie zapłacą zatem 25 888 zł podatku.
Gdyby mąż płacił podatek samodzielnie, nie korzystając ze wspólnego rozliczenia, zapłaciłby 25 870 zł, a żona 4 844 zł podatku. Łącznie zapłaciliby 30 714 zł. Korzyść przy wyborze wspólnego opodatkowania to prawie 5 000 zł.
Nie znaczy to jednak, że opodatkowanie według stawki 32% nie wystąpi nigdy. Jeżeli bowiem jeden z małżonków zarabia bardzo dużo albo zarobki obojga są wysokie, to nawet wspólne rozliczenie nie pozwoli uniknąć stawki 32%. Tym niemniej jeśli wynagrodzenie (dochód) jednego z małżonków jest niższe niż 85 528 zł, a drugiego przekracza tę kwotę, z reguły warto jest wybrać wspólne opodatkowanie.
Wspólne rozliczenie a wysokie dochody obojga małżonków – wybór podatku liniowego
Jeżeli jednak jeden z małżonków zarabia ponad 85 528 zł dochodu, a drugi niewiele mniej niż ta kwota, to należy przemyśleć opodatkowanie jednego z zastosowaniem metody liniowej u małżonka zarabiającego więcej. W przypadku bowiem gdy małżonek zbliżający mnie zbliża się w wartości dochodów do kwoty 85 528 zł dochodu, podzielenie na pół sumy ich dochodów nie zmniejszy kwoty, od której podatek będzie się liczyć według stawki 32%. Warunkiem wyboru podatku liniowego jest, by małżonek zarabiający więcej swoje wynagrodzenie otrzymywał z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Może to zmusić go na przykład do zmiany formy zatrudnienia (np. zamiast wykonywania funkcji w zarządzie na podstawie stosunku pracy – świadczenie usług doradztwa lub szkolenia na rzecz tego samego podmiotu).
ʰł:
Dochody męża wynoszą 150 000 zł rocznie, żony - 84 000 zł. Ich podatek rozliczany osobno wyniesie:
- Żona – 14564 zł
- Mąż – 35470 zł
- Łącznie – 50034 zł
Jeżeli małżonkowie rozliczą się łącznie, ich podatek określić należy następująco: 150 000 + 84 000 = 234 000 / 2 = 117 000 x stawka = 24 910,06 zł x 2 = 49 820 zł.
Oszczędność to jedyne 214 zł.
Jeżeli mąż zdecydowałby się opodatkować liniowo, jego podatek wyniósłby 19% od 150 000 = 28 500. Łącznie podatek małżonków byłby wówczas równy 28 500 +14 564 = 43 064. Oszczędność wyboru osobnego rozliczenia małżonków wynosiłaby 6 970 zł.
Wspólne rozliczenie a wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
Małżonek powinien również sprawdzić, czy prowadzona przez niego działalność może być opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W niektórych przypadkach relatywnie niskie koszty, jakie ponosi, warto ominąć i zastosować niski podatek obliczany jednak od całości przychodów podatnika. Przy ryczałcie jednak, podobnie jak ma to miejsce przy wyborze metody liniowej, nie można opodatkować się razem z małżonkiem.
ʰł:
Dochody męża z działalności gospodarczej wynoszą 180 000 zł, koszty 30 000 zł rocznie – więc dochód to 150 000 zł, natomiast żony - 84 000 zł. Ich podatek rozliczany łącznie wyniesie 50 034 zł.
Mąż decyduje się opodatkować ryczałtem rozliczanym według stawki 5,5%. Podatek wyniesie 150 000 * 5,5% = 8 250 zł. Łącznie z podatkiem żony zapłacą zatem 22 814 zł. Oszczędność wyniesie 27 220 zł.
Wspólne rozliczenie podatkowe a
Rozliczenie wspólne będzie natomiast korzystne u podatników, u których jedno z małżonków nie zarabia w ogóle lub zarabia bardzo mało. Będzie ono korzystne również w przypadku, gdy drugi z małżonków osiąga dochody nie przekraczające pierwszego progu skali podatkowej – 85 528 zł.
Jeżeli małżonek uzyskuje bowiem dochody do 3 091 zł, nie jest w stanie wykorzystać całej wartości kwoty wolnej od podatku. Podatek oblicza się bowiem w następujący sposób
Podstawa obliczenia podatku w złotych: |
Podatek wynosi: |
|
ponad |
do |
|
85.528 |
18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr |
|
85.528 |
14.839 zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad 85.528 zł |
Zarabiając mniej niż 3091 zł, podatnik nie będzie mógł odjąć od obliczonego podatku w całości kwoty 556,02 zł, a zatem nie skorzysta z niej tak, jak zrobi to podatnik, który posiada dochody od 3091 wzwyż.
Jednak dzięki wspólnemu rozliczeniu podatek ustala się od połowy łącznej kwoty dochodów małżonków. Powoduje to, że każdy z nich wykorzysta w takim przypadku kwotę wolną (będzie ona naliczona dla połowy dochodów przypadającej na męża i dla połowy przypadającej dla żony). W efekcie kwota zmniejszająca podatek będzie wykorzystana podwójnie, a małżonkowie będą ją mogli wykorzystać razem.
ʰł:
Żona nie zarabia w ogóle, a mąż uzyskał dochody w kwocie 50 000 zł. Jeśli rozliczy się sam – jego podatek wynosić będzie 8 444 zł (9 000 – 556,02 zł). Przy wspólnym rozliczeniu podatek obliczyć należy w podwójnej kwocie obliczonej od połowy łącznej wartości dochodów, a zatem (25 000 x 18% - 556,02) x 2 = 7 888 zł.
Przychody z giełdy lub ze sprzedaży nieruchomości a wspólne rozliczenie
Rozliczając przychody z handlu akcjami oraz innymi papierami wartościowymi albo przychód ze sprzedaży nieruchomości rozliczenie wspólne z małżonkiem nie daje pozytywnych rezultatów. Podatek jest bowiem pobierany według jednej stawki oraz nie stosuje się kwoty obniżającej podatek.
Tego rodzaju przychody nie ograniczają jednak możliwości wspólnego opodatkowania w ramach innych umów, które zawarł podatnik.
ʰł:
Podatnik zarabia 100 000 zł na giełdzie – handel akcjami oraz 80 000 zł z umowy o pracę. Małżonka nie pracuje.
Korzystnym rozwiązaniem będzie rozliczenie przychodów z giełdy na , a z pracy – wspólnie z małżonkiem na .
Rozliczenie wspólne – wybór deklaracji
Wspólne rozliczenie podatkowe nie wymaga zmiany deklaracji na inną niż w przypadku samodzielnego rozliczenia. Niemniej może się zdarzyć, że małżonkowie, rozliczając się samodzielnie, stosowaliby inne deklaracje – w takim przypadku wybór wspólnego rozliczenia wymusi na jednym z małżonków, by jego zarobki pojawiły się na deklaracji drugiego z nich. Stosujemy następujące zasady:
- Jeśli jeden z małżonków obowiązany jest stosować , a drugi , wówczas oboje rozliczają się na ; za składającego zeznanie podawać należy małżonka zobowiązanego do rozliczenia się na PIT-36, a za współmałżonka – drugiego z nich (który mógł się rozliczać na PIT-37),
- Jeżeli jeden z małżonków zobowiązany jest do rozliczenia się na – zeznanie wspólne nie jest możliwe; drugi małżonek wypełnia własny PIT-36, , PIT-37, PIT-39, PIT-28,
- Jeżeli jeden z małżonków rozlicza przychody z najmu, dzierżawy i umów podobnych na PIT-28 oraz składa dodatkowo jeszcze inną deklarację podatkową w związku z pozostałymi zarobkami opodatkowanymi na PIT-36 lub PIT37 – rozliczenie wspólne tych dodatkowych przychodów jest możliwe – wybór zeznania zależy od tego, jakie zarobki posiadają małżonkowie (stosują albo wspólny , albo wspólny PIT-36),
- Jeżeli jeden z małżonków zobowiązany jest do rozliczenia się na – zeznanie wspólne nie jest możliwe; drugi małżonek wypełnia własny PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-39, PIT-28,
- Jeżeli jeden z małżonków rozlicza się poprzez (sprzedaż nieruchomości lub praw związanych z nieruchomościami) lub PIT-38 (przychody z kapitałów pieniężnych i praw pochodnych, np. akcje), to w ramach tych deklaracji nie może rozliczać się wspólnie; wypełnienie tych deklaracji nie ogranicza go jednak do wspólnego rozliczenia się z pozostałych przychodów z małżonkiem (np. składa PIT-37 razem z małżonkiem oraz Pit-38 indywidualnie.
PIT wspólnie czy samodzielnie - wybór lepszej formy rozliczenia
Nie można odpowiedzieć jednoznacznie, która z form opodatkowania jest lepsza. Każdy z podatników musi osobiście odpowiedzieć na to pytanie, patrząc na własną sytuację oraz własne zarobki
Rozliczenie łącznie z małżonkiem oraz samodzielnie – porównanie |
||
---|---|---|
Wspólnie z małżonkiem |
Osobno |
|
Może wystąpić zarówno podatek 18%, jak i 32% |
V |
V |
Można rozliczać najem ryczałtowo 8,5% |
V |
V |
Można rozliczać działalność gospodarczą ryczałtem |
X |
V |
Można rozliczać się liniowo |
X |
V |
Można korzystać z kwoty wolnej od podatku |
V |
V |
Można zarabiać nawet 170 000 zł i być opodatkowany 18% podatkiem PIT |
V |
X |
Można korzystać z ulg podatkowych |
V |
V |
Adwokat Łukasz Wieszczeczyński, www.adwokaci-twz.pl
PIT 2016. Rozliczenia roczne
Najważniejsze informacje i porady pomocne przy składaniu zeznania podatkowego za 2016 rok.