Stany Zjednoczone obcięły 50 mln dolarów corocznej pomocy przekazywanej Zambii na leki i artykuły medyczne z powodu „systematycznej kradzieży” i braku reakcji ze strony rządu - poinformował na konferencji prasowej ambasador USA w Lusace Michael Gonzales.
"Od ponad roku Stany Zjednoczone domagają się konkretnych działań ze strony rządu Zambii w odpowiedzi na ogólnokrajową, systematyczną kradzież tych produktów (medycznych)" – uzasadnił ambasador w liście otwartym zamieszczonym na stronie ambasady.
Sprawa kradzieży leków, które miały być bezpłatnie dostarczane Zambijczykom, wyszła na jaw w 2021 r. Dwa lata później Amerykanie przeprowadzili dochodzenie, które ujawniło, że w latach 2021-2023 ponad 2 tys. skontrolowanych zambijskich aptek sprzedawało leki i produkty opłacone z funduszy pomocowych USA. Podczas śledztwa okazało się również, że 95 proc. z tych aptek sprzedawało produkty kradzione.
Od tego czasu Stany Zjednoczone bezskutecznie domagały się jakichkolwiek działań ze strony rządu Zambii. Procederu nie powstrzymano, nie ukarano też winnych.
Ambasador Gonzales ujawnił, że około jedna na trzy kwacha wydane na zdrowie publiczne w Zambii pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, które w ostatnich latach przekazywały około 128 mln dolarów rocznie – prawie 3,5 mld kwacha – na zakup leków na HIV, malarię i gruźlicę.
"Nie chcemy już dłużej wspierać wzbogacenia oszustów lub osób skorumpowanych, gdy pacjenci muszą kupować ratujące życie leki, które dostarczyliśmy za darmo" - powiedział ambasador.
Identyczny wynik przyniosło śledztwo przeprowadzone przez Amerykanów w tym samym 2023 r. w Liberii, gdzie okazało się, że 90 proc. aptek sprzedawało leki dostarczone w ramach darmowej pomocy przez amerykańską organizację USAID. Również w Liberii nikt nie poniósł konsekwencji prawnych.
Cięcia, które dotkną Zambię, są niezależne od zamrożenia globalnych programach zdrowotnych, które w styczniu ogłosił prezydent USA Donald Trump.
Tadeusz Brzozowski (PAP)
tebe/ sp/
