Zdarza się, że małżonkowie (mający wspólność ustawową) nie dzielą po rozwodzie majątku, którego dorobili się razem. Bywa, że są w separacji. Po śmierci jednego z (byłych) małżonków pojawia się pytanie: czy druga osoba może dziedziczyć ąٱ wspólny po zmarłym?
Polskie prawo spadkowe określa kolejność, w jakiej spadkobiercy ustawowi są powoływani do spadku. I o ile w pierwszej kolejności dziedziczą małżonek i dzieci (ew. rodzice) zmarłego, o tyle były małżonek nie wchodzi do kręgu spadkobierców ustawowych. W praktyce oznacza to, że rozwiedzeni małżonkowie nie dziedziczą po sobie. Wyjątkiem jest sytuacja, w której zmarły zapisał coś w testamencie dla eksmałżonka. Również małżonkowie będący w separacji (orzeczonej wyrokiem ąu) nie dziedziczą po sobie.
| »Małżonkowie nie mogą napisać wspólnego testamentu |
Jeden małżonek zmarł. A sprawa dotycząca rozwodu lub separacji była w toku
W określonych sytuacjach postępowanie w sprawie rozwodu lub separacji nie musi być przeprowadzone do końca, żeby odsunąć małżonka od dziedziczenia. Niektóre opcje dokonają się, gdy spadkodawca umrze w trakcie procesu o dzó czy separację.
Małżonek nie dziedziczy, gdy spadkodawca wystąpił za życia o orzeczenie rozwodu lub separacji (wszczęte zostało postępowanie o dzó lub separację) z winy pozostałego przy życiu i mającego dziedziczyć małżonka, a żądanie to było uzasadnione w danych okolicznościach.
Wyłączenie małżonka od dziedziczenia, według porządku ustawowego, następuje na mocy orzeczenia ąu. Prawo żądania wyłączenia przysługuje każdemu z pozostałych spadkobierców ustawowych, powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem. Termin do wytoczenia powództwa to sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od otwarcia spadku.
Wspólne mieszkanie byłych małżonków
|
Masz pytania związane z dziedziczeniem? |
| |
Jeżeli małżonkowie po rozwodzie nie dokonali podziału wspólnego majątku, to w wyniku śmierci jednego z nich schedę dziedziczą dzieci (i ewentualnie inni członkowie rodziny zmarłego małżonka, w tym również nowy małżonek). W przypadku mieszkania własnościowego byłych małżonków – połowę dziedziczą dzieci. Druga połowa przypada – z tytułu udziału w majątku wspólnym, a nie z tytułu dziedziczenia – byłemu małżonkowi.
Sprawy spadkowe do najprostszych i najkrótszych nie należą. Zawczasu można jednak zadbać o porządek w formalnościach. Rozwodzący się małżonkowie powinni zadbać o podział majątku – czy to przed notariuszem, czy przed ąem. Jeżeli tego nie zrobią, to prędzej czy później, po śmierci jednego z nich, sprawa trafi do notariusza (jeżeli strony się porozumieją) lub na wokandę ąu, który przeprowadzi podział majątku między żyjącym a nieżyjącym małżonkiem, a następnie dział spadku pomiędzy spadkobierców.
Zuzanna Brud, Dz
