Jak kształtują się zarobki w instytucjach państwowych? Sprawdzamy, ile zarabia prezydent, jaka jest dieta radnego oraz ile zarabia poseł.
W celu ustalenia ile zarabia burmistrz, sołtys czy radny miasta trzeba przewertować kilka ustaw i rozporządzeń. Poszukiwania dotyczące diety radnego zaczyna się w aktach rady gminy lub powiatu. Każda jednostka samorządowa samodzielnie ustala wynagrodzenie dla przedstawicieli mieszkańców wskazanych w wyborach samorządowych.
Ile zarabia prezydent?
Przegląd zarobków na kierowniczych stanowiskach państwowych zaczynamy od głowy państwa. To ile zarabia prezydent, zależy od wysokości kwoty bazowej, która w każdym roku określana jest w ustawie budżetowej. Kwota bazowa przemnażana jest przez specjalny współczynnik, który został zwiększony pod koniec 2021 roku. Na płacę prezydenta RP składa się:
- wynagrodzenie zasadnicze – 17 536,12 ł,
- dodatek funkcyjny – 7 515,56 ł,
- dodatek za wysługę lat –3 507,22 ł.
Dz
Wynagrodzenie zasadnicze to zgodnie z ustawą kwota bazowa (1789,42 ł) przemnożona przez 9,8. Dodatek za wysługę lat przysługuje z tytułu przepracowania określonej liczby lat. Prezydent otrzymujepensję w wysokości 25 051,68ł brutto miesięcznie. Po uwzględnieniu dodatku za długoletni staż wynagrodzenie wynosi28 558,90 ł. Od tej kwoty, z wyłączeniem dodatku za wysługę lat, odprowadzane są standardowe składki ubezpieczeniowe do ZUS oraz od osób fizycznych. Prezydent państwa, podobnie jak osoby zatrudnione na umowę o pracę, płaci podatek od osób fizycznych według standardowej (12 proc./32 proc.).
Ile zarabia poseł?
Dieta poselska podobnie jak płaca prezydenta RP, uzależniona jest od wysokości kwoty bazowej ustalanej w ustawie budżetowej. Na rok 2024 wynosi ona 1789,42 ł. Łącznie na to ile zarabia poseł składa się:
- wynagrodzenie bazowe – 10 078,01ł,
- dodatek funkcyjny – 3 527,30ł (przy zbiegu dodatków),
- dieta parlamentarna – 3 149,38 ł.
Wynagrodzenie poselskie składa się z wynagrodzenia bazowego oraz diety parlamentarnej. Zgodnie z przepisami prawa wynagrodzenie bazowe stanowi 80 proc. wysokości pensji podsekretarza stanu (wiceministra). W 2024 roku podstawowa miesięczna pensja posła wynosi 10 078,01 ł (80 proc. z12 597,52ł). Natomiast dieta parlamentarna, stanowiąca 25 proc. wynagrodzenia podsekretarza stanu, wynosi 3149,38 ł ęԾ.W 2024 roku posłowie otrzymają łącznie 16 754,69ł brutto ęԾ.
Ustawaprzewiduje dla posłów dodatki funkcyjne za zajmowanie niektórych stanowisk lub wykonywanie szerszego zakresu obowiązków.To suplementarne świadczenie nie jest przeznaczone dla każdego posła Sejmu.Są one kolejnym elementem zarobków części posłów, a ich wysokość uzależniona jest od pełnionej funkcji:
- 20 proc. uposażenia (2015,60 ł) – dla pełniących funkcję przewodniczącego komisji,
- 15 proc.uposażenia (1511,70 ł) – dla pełniących funkcję zastępcy przewodniczącego komisji,
- 10 proc. uposażenia (1007,80 ł) – dla pełniących funkcję przewodniczących stałych podkomisji.
"W razie zbiegu uprawnień do dwóch lub więcej dodatków, wypłaca się je miesięcznie w łącznej wysokości nieprzekraczającej 35 proc. uposażenia" - czytamy w ustawie. Oznacza to, że maksymalnie w ramach dodatku funkcyjnego poseł może otrzymać do3149,38ł ęԾ.
Ile zarabia wójt, starosta i marszałek województwa?
Przedstawiciele mieszkańców na terenach jednostek samorządowych posiadają odgórnie narzucone ograniczenia kwoty otrzymywanego wynagrodzenia. Obecne stawki obowiązują od 1 listopada 2021 roku. Sprawdzamy, ile zarabia starosta, wójt i marszałek województwa.
| Stanowiska wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów i marszałków województw w Polsce i wynagrodzenia od dnia 1 listopada 2021 | ||
|---|---|---|
| Stanowisko | Maksymalna kwota wynagrodzenia zasadniczego | Max. poziom dodatku funkcyjnego |
| Prezydent m.st. Warszawy | 11 300ł | 4 116,54 ł* |
|
Prezydent miasta na prawach powiatu: - powyżej 300 tys. mieszkańców |
10 770ł | 4 100ł |
| - do 300 tys. mieszkańców | 10 770ł | 3 450 ł |
|
Wójt, burmistrz w gminie: - powyżej 100 tys. mieszkańców, |
10 770ł | 3 450 ł |
| - powyżej 15 tys. do 100 tys. mieszkańców, | 10 430ł | 3 450 ł |
| - do 15 tys. mieszkańców | 10 250 ł | 3 150ł |
|
Starosta w powiecie: - powyżej 120 tys. mieszkańców |
10 770ł | 3 450ł |
| - powyżej 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 10 430ł | 3450ł |
| - do 60 tys. mieszkańców | 10 250ł | 3150 ł |
|
Marszałek województwa w województwie: - powyżej 2 mln mieszkańców |
11 300ł | 4116,54 ł |
| - do 2 mln mieszkańców | 10 770 ł | 4100 ł |
|
* Plus dodatek specjalny — 30 proc. łącznego wynagrodzenia (czyli sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego). Źół: opracowanie własne Dz |
||
Od czego zależy wysokość pensji prezydenta miasta, wójta czy starosty? W zależności od zajmowanego stanowiska oraz liczby mieszkańców danej miejscowości określane są przedziały kwotowe wynagrodzeń.Przepisy prawne rozdzielają również pensję osób sprawujących państwowe funkcje kierownicze na:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatek funkcyjny.
Wśród prezydentów najwięcej, zgodnie z prawem może zarobić prezydent Warszawy. Otrzymuje on 11,3 tys. ł miesięcznie wynagrodzenia zasadniczego oraz 4116,54 ł dodatku funkcyjnego (maksymalna możliwa wysokość tego dodatku). Otrzymuje on także dodatek specjalny w wysokości od 30 proc. łącznego wynagrodzenia (sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego), czyli maksymalnie 4 624,96ł ęԾ. W efekcie maksymalne możliwe wynagrodzenia prezydenta Warszawy wynosi 20 041,50 ł.
Dodatkowo po pięciu latach pracy wójtowi (burmistrzowi i prezydentowi) przysługuje dodatek za wieloletnią pracę, który wynosi 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i wzrasta o 1 proc. za każdy kolejny rok pracy, aż do 20 proc.
Przykładowo maksymalna kwota dodatku za wysługę lat dla prezydenta miasta na prawach powiatu, wójta, czy burmistrza w gminie powyżej 100 tys. mieszkańców oraz starosty w powiecie:powyżej 120 tys. mieszkańców może wynieść2 154 ł ęԾ.
Maksymalna pensja w kwocie11 300ł przewidziana jest dla marszałków województw powyżej 2 mln osób. Marszałkowie województw o liczbie mieszkańców poniżej 2 mln mogą liczyć maksymalnie na 10 770 ł. Podobne górne granice miesięcznych pensji od10 770ł do10 250ł miesięcznie przewidziane są dla wójtów i burmistrzów.
Ile zarabia radny powiatu?
Maksymalna wysokość diety radnego powiatu przyjmowana jest w drodze uchwały. Zatwierdzana jest przez powiat, a jej kwota nie może przekraczać maksymalnej wysokości diety, które uzależniona jest od liczby mieszkańców w powiecie oraz kwoty bazowej w ustawie budżetowej na dany rok.
| Maksymalne wynagrodzenie radnych w powiatach w 2024 roku | |
|---|---|
| Liczba mieszkańców powiatu: | Maksymalna wysokość diety |
| - powyżej 120 tys. mieszkańców | 4 294,61 ł |
| - od 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 3 650,42 ł |
| - poniżej 60 tys. mieszkańców | 3 006,23 ł |
| Źół: opracowanie własne Dz | |
Najwyższe diety przewidziane są dla radnego w powiecie powyżej 120 tys. mieszkańców - 4 294,61 ł. Jest to kwota bazowa przemnożona przez 2 (mnożnik wynikający z przepisów). Najmniej zarobi radny w powiecie poniżej 60 tys. mieszkańców – 3 006,23ł.
Ile zarabia radny gminy?
To ile zarabia radny gminy podobnie jak wysokość diety radnego powiatu uzależniona jest od liczby mieszkańców danej gminy.
| Maksymalne wynagrodzenie radnych w gminach w 2024 roku | |
|---|---|
| Liczba mieszkańców gminy: | Maksymalna wysokość diety |
| - powyżej 100 tys. mieszkańców | 4 294,61ł |
| - od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców | 3 220,96ł |
| - poniżej 15 tys. mieszkańców | 2 147,30 ł |
| Źół: opracowanie własne Dz | |
Najwyższa dieta radnego gminy jest identycznej wysokości jak w przypadku radnego powiatu - 4 294,61 ł ęԾ. Kolejne uposażenia dla radnych gmin są niższe niż dla radnych powiatu. W gminach w przedziale od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców dieta wynosi 3 220,96 ł. A ile zarabia radny wsi? Po podwyżkach w 2021 roku maksymalnie 2 147,30 ł ęԾ.
Dieta radnego a podatek
Diety radnych oraz poselskie zgodnie z ustawą zwolnione są z odprowadzania podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty 3000 ł. Kwota powyżej tej wartości zgodnie z ustawą traktowana jest jako wynagrodzenie ze stosunku pracy.
Dieta radnego a 500+
Od 1 lipca 2019 roku program Rodzina 500+ zmienił założenia dotyczące otrzymania świadczenia na pierwsze dziecko. Zgodnie z nową ustawą każda rodzina otrzyma wypłatę środków pieniężnych na pierwsze dziecko bez względu na uzyskiwany dochód. Radni nie muszą zastanawiać się, jaka część ich uposażenia, zgodnie z przepisami prawnymi ma być wliczana do dochodu rodziny.
