Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wprowadzi zmiany w ubezpieczeniach społecznych marynarzy. Z szacunków resortu wynika, że nowelizacja zwiększy wpływy w sektorze finansów publicznych o blisko 3,3 mld ł w trakcie 10 lat.
Nadchodzą zmiany w ubezpieczeniach społecznych marynarzy, które będą dotyczyć zarówno pracujących na statkach pod polską banderą, jak i osób zatrudnionych na statkach pływających pod banderą państw trzecich. Celem nowelizacji jest m.in. zagwarantowanie jak największej liczbie marynarzy pełnej ochrony socjalnej. Nowe przepisy będą obowiązywać do stycznia 2025 r. Nowelizacja przewiduje trzy warianty oskładkowania.
Marynarze pod polską banderą
Dla marynarzy zatrudnionych na statkach pływających pod banderą Polski projekt przewiduje dwie ścieżki. Wybór odpowiedniego schematu będzie uzależniony od decyzji pracodawcy i marynarza. W pierwszej będą oni tak jak dotychczas - pracownikami. Oznacza to obowiązek zgłaszania do ubezpieczeń społecznych przez armatorów (pracodawców) oraz pozostanie pod regulacjami pracowniczymi w zakresie ubezpieczeń społecznych. Płatnikiem składek będzie armator, a podstawą ich wymiaru uzyskiwany przychód, czytamy w projekcie.
Dz
Drugi wariant polega na uzyskaniu statusu marynarza. Z projektu przepisów wynika, że zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych, podleganie ubezpieczeniu oraz opłacanie składek na te ubezpieczenia będzie odbywać się na takich samych zasadach jak w przypadku opisanym powyżej. Natomiast istotną kwestią będzie ustalenie oraz potwierdzenie statusu marynarza w drodze zaświadczenia wydawanego przez: agencję zatrudnienia lub dyrektora urzędu morskiego.
Marynarze na statkach pod banderą państwa trzeciego
W OSR przeczytamy, że marynarze, którzy mają miejsce zamieszkania na terenie Polski pływający na statkach pod banderą państwa trzeciego, z którym Polska nie zawarła umowy dwustronnej o zabezpieczeniu społecznym, a ich pracodawca armator nie ma siedziby na terenie UE/EFTA, lub zatrudnieni przez pracodawcę armatora mającego siedzibę w UE, lub pływający na statkach pod banderą państwa trzeciego, z którym Polska zawarła umowę dwustronną o zabezpieczeniu społecznym, w której zamieszczono postanowienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym przez marynarzy będą uzyskiwać status marynarza wykonującego pracę na podstawie umowy o świadczenie pracy na morzu, a który będzie odrębnym tytułem ubezpieczeń społecznych.
Zgodnie z projektem warunkiem zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych będzie przedłożenie w ZUS zaświadczenia wystawionego przez agencję zatrudnienia lub dyrektora urzędu morskiego. Marynarz będzie mógł skorzystać z usług agencji zatrudnienia, na podobnych zasadach na jakich obecnie biura rachunkowe świadczą usługi przedsiębiorcom.
„W projekcie zostanie wprowadzony obowiązek opłacenia składek przez 12 miesięcy liczony od dnia wskazanego w zaświadczeniu jako dzień uzyskania statusu marynarza poświadczonego przez agencję zatrudnienia lub dyrektora urzędu morskiego oraz objęcie w tym okresie pełną ochroną ubezpieczeniową, z wyłączeniem okresu, w którym marynarz po zakończeniu pracy na morzu dokona zawieszenia statusu marynarza, na okres od miesiąca do maksymalnie 3 miesięcy. Zawieszenie będzie zgłaszane do ZUS, na standardowych formularzach ubezpieczeniowych (...) Marynarze, z wyjątkiem okresu zawieszenia, objęci obowiązkowo wszystkimi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym i rentowymi, chorobowym oraz wypadkowym (...) Obowiązkowe było również opłacanie składek na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS) oraz Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP)” – tłumaczy ustawodawca.
Podstawą wymiaru składek ma być minimalne wynagrodzenie. Natomiast miesięczną deklarację rozliczeniową lub imienny raport rozliczeniowy za kolejny miesiąc przygotuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jeśli w ostatnio łożonej deklaracji rozliczeniowej lub imiennym raporcie miesięcznym marynarz zadeklarował do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwotę minimalną. Jednocześnie w nowelizacji podkreślono, że płatnik składek (sam marynarz) będzie musiał rozliczyć składki samodzielnie w pierwszej deklaracji lub raporcie imiennym i w kolejnych, w których zmieni wysokość podstawy wymiaru składek, np. zadeklaruje kwotę wyższą niż minimalna lub pomniejszy podstawę wymiaru z uwagi na posiadanie prawa do zasiłku.
Nawet 3,3 mld ł wpłynie do budżetu
"Szacuje się, że nastąpią zwiększone wpływy w sektorze finansów publicznych, tj. do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), FP i FS, FGŚP oraz FEP. Saldo szacuje się na kwotę łącznie ok. 3286,9 mln ł w okresie 10 lat od wejścia w życie przepisów. Oznacza to zmniejszenie o wielkość szacowanej kwoty dotacji z budżetu państwa do FUS. Koszt związany z wydatkami na świadczenia finansowane z FUS marynarzom został oszacowany na ok. 98 mln ł w okresie 10 lat od wejścia w życie przepisów" – czytamy w OSR projektu.
Zmiany w przepisach związane są z ratyfikowaną przez Polskę konwencją o pracy na morzu z dnia 23 lutego 2006 r. Nowe zapisy mają uregulować kwestie dotyczące ubezpieczeń społecznych marynarzy wykonujących pracę na morzu na statkach o przynależności innej niż polska, do których nie mają zastosowania przepisy unijne o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
DF
