Sprzeda偶 detaliczna liczona w cenach sta艂ych we wrze艣niu2024 by艂a o 3,0% ni偶sza ni偶 przed rokiem 鈥� poinformowa艂 G艂贸wny Urz膮d Statystyczny. To spore rozczarowanie, poniewa偶 rynkowy konsensus zak艂ada艂 wzrost sprzeda偶y o 3,2% - czyli w takim samym tempie jak w sierpniu. Po wyeliminowaniu wp艂ywu czynnik贸w o charakterze sezonowym sprzeda偶 detaliczna w cenach sta艂ych we wrze艣niu 2024 r. by艂a o 6,7% ni偶sza w por贸wnaniu z sierpniem 2024 r.
Co wi臋cej, jest to ju偶 czwarty miesi膮c z rz臋du, gdy dane o sprzeda偶y okaza艂y si臋 ni偶sze od oczekiwa艅 wi臋kszo艣ci ekonomist贸w. W sierpniu liczono na wzrost o 3,4%, a GUS zaraportowa艂 3,2%. W lipcu ekonomi艣ci liczyli na wzrost o 5,6%, a faktyczny wynik wyni贸s艂 4,4%. W czerwcu sprzeda偶 mia艂a wzrosn膮膰 o 5,3%, a w rzeczywisto艣ci by艂a wy偶sza tylko o 4,4% rdr. Ale rezultat za wrzesie艅 jest rozczarowaniem znacznie wi臋kszego kalibru 鈥� zamiast utrzymania dodatniej dynamiki otrzymali艣my spadek sprzeda偶y liczony w cenach sta艂ych.
Natomiast od stycznia do wrze艣nia 2024 roku sprzeda偶 wzros艂a tylko o 2,6% rdr po spadku o 3,4% w analogicznym okresie roku ubieg艂ego.
W Polsce nie ma boomu konsumpcyjnego
Wiadomo ju偶, 偶e pod wzgl臋dem konsumpcji towar贸w rok 2024 nie przyni贸s艂 spodziewanego o偶ywienia. Polski konsument najwyra藕niej postanowi艂 najpierw odbudowa膰 oszcz臋dno艣ci, kt贸re zosta艂y nadw膮tlone w okresie bardzo wysokiej inflacji w latach 2022-23. Ponadto od lipca odczu艂 drastyczne podwy偶ki rachunk贸w za energi臋 elektryczn膮, a zim膮 dojd膮 do tego wy偶sze koszty ogrzewania (zar贸wno gazem jak i ciep艂em sieciowym).
To mo偶e t艂umaczy膰, dlaczego polski konsument nie rzuca si臋 w wir zakup贸w, pomimo wci膮偶 dwucyfrowej dynamiki nominalnych p艂ac w sektorze przedsi臋biorstw oraz bardzo wysokim podwy偶kom w sferze bud偶etowej.
W strukturze sprzeda偶y mo偶na dostrzec tylko jedn膮 kategori臋, kt贸ra (jeszcze?) opiera si臋 spadkom. Jest ni膮 sprzeda偶 samochod贸w i motocykli, kt贸ra by艂a o 11,2% wy偶sza ni偶 rok wcze艣niej. Aczkolwiek nawet w tej kategorii daje si臋 zauwa偶y膰 spowolnienie: w sierpniu roczna dynamika sprzeda偶y wnios艂a 15,7%, a w lipcu a偶 30,1%. Na plusie by艂a jeszcze tylko sprzeda偶 farmaceutyk贸w i kosmetyk贸w, kt贸ra wzros艂a o 5,2% rdr, oraz sprzeda偶 pozosta艂ych d贸br (o 2,7%).
We wszystkich pozosta艂ych kategoriach we wrze艣niu odnotowano spadek sprzeda偶y detalicznej. I tak sprzeda偶 paliw zmala艂a o 4,8% rdr, 偶ywno艣ci a偶 o 7,6%, odzie偶y i obuwia o 12,5%, mebli, rtv i agd o 8%, a prasy i ksi膮偶ek o 2,8%. Wida膰 zatem, 偶e rejterada polskiego konsumenta odbywa si臋 na ca艂ej linii i dotyczy ju偶 prawie wszystkich kategorii d贸br.
Podobne wnioski mo偶na wysnu膰 z danych dla ca艂ego okresu stycze艅-wrzesie艅 2024 r. Tu wyra藕nie na plusie jest sprzeda偶 w motoryzacji (+19,3% rdr) oraz na stacjach paliw (9,7%) i w aptekach oraz drogeriach (8,2%). Nadal nie odbudowa艂 si臋 poziom obrot贸w w sklepach z konsumenckimi dobrami trwa艂ego u偶ytku oraz w marketach odzie偶owych i obuwniczych.
Komentarze ekonomist贸w
mBank
"(...) Sprzeda偶 detaliczna we wrze艣niu fatalna i a偶 trudno uwierzy膰 w tak du偶膮 pomy艂k臋 konsensusu prognoz oraz sam wynik. Co tu si臋 podzia艂o? S艂abo艣膰 wida膰 na ca艂ej linii. Gdyby nie sprzeda偶 samochod贸w, by艂oby du偶o gorzej (...) Po s艂abej dynamice p艂ac RPP zyskuje nowy, powa偶ny argument za ci臋ciami. Silnik konsumpcyjny zatar艂 si臋".
ING
"Du偶e negatywne zaskoczenie. Sprzeda偶 detaliczna we wrze艣niu w d贸艂 o 3,0 proc. rdr, przy wysokiej bazie odniesienia w sprzeda偶y samochod贸w i paliw z ubieg艂ego roku. Dane o sprzeda偶y sugeruj膮 wyhamowanie wzrostu konsumpcji w III. Wzrost PKB w III kw. 2024 r. nie przekroczy艂 3 proc. rdr".
Bank Pekao
"To jest bez dw贸ch zda艅 jeden z najgorszych odczyt贸w sprzeda偶y detalicznej, jakie kiedykolwiek widzieli艣my. Sprzeda偶 spad艂a we wrze艣niu br. o 3 proc. rdr, ponad 5 pkt. proc. poni偶ej konsensusu (!); my spodziewali艣my si臋 stagnacji. W uj臋ciu miesi臋cznym poziom sprzeda偶y t膮pn膮艂 o 5,7 proc., co jest warto艣ci膮 niespotykan膮 poza pierwszymi falami pandemii COVID-19. Ani jedna kategoria d贸br nie zaskoczy艂a nas we wrze艣niu pozytywnie"
PIE
"Sprzeda偶 detaliczna spad艂a we wrze艣niu o 3,0 proc. rdr 鈥� wyra藕nie poni偶ej oczekiwa艅. Konsumenci nadal wstrzymuj膮 si臋 z zakupami pozosta艂ych d贸br trwa艂ych 鈥� sprzeda偶 mebli oraz sprz臋tu RTV i AGD spad艂a o 8,0 proc. rdr. Wy偶sza ni偶 przed rokiem jest sprzeda偶 samochod贸w (+11,2 proc.), podobnie farmaceutyk贸w i kosmetyk贸w (+5,2 proc.).
Badania koniunktury ponownie sugeruj膮 s艂absze wyniki sprzeda偶y d贸br trwa艂ych w najbli偶szych kwarta艂ach. Przedsi臋biorstwa ankietowane w Szybkim Monitoringu NBP prognozuj膮 ni偶szy wzrost popytu w tej kategorii 鈥� w III kw. indeks spad艂 z 10 do 2 pkt. R贸wnocze艣nie prognozy popytu na us艂ugi konsumenckie pozostaj膮 wysokie 鈥� indeks wzr贸s艂 z 9 do 10 pkt.
Gospodarstwa domowe wolniej zwi臋kszaj膮 konsumpcj臋 na rzecz odbudowy oszcz臋dno艣ci. Badania koniunktury sugeruj膮, 偶e taka tendencja utrzyma si臋 w najbli偶szych miesi膮cach. Wska藕nik prognoz dotycz膮cych przys锄艂ego oszcz臋dzania utrzymuje si臋 od sierpnia na poziomie 6 pkt. 鈥� to najwy偶sze poziomy w historii badania".