W pi膮tek sejmowa komisja 艣ledcza ds. Pegasusa przes艂uchuje prezesa NIK Mariana Banasia. Tego dnia przes艂uchany zostanie te偶 dyrektor Departamentu Porz膮dku i Bezpiecze艅stwa Wewn臋trznego NIK Tomasz Sordyl. NIK kontrolowa艂a wydatki z Funduszu Sprawiedliwo艣ci.
Bana艣 w swobodnej wypowiedzi podkre艣li艂, i偶 ju偶 dawno m贸wi艂, 偶e afera zwi膮zana z systemem Pegasus stanowi powa偶ne zagro偶enie dla demokracji i wymaga szczeg贸艂owego wyja艣nienia, bo dotyczy podejrzenia nielegalnej inwigilacji polityk贸w i obywateli Polski.
"Dlatego nie mia艂em 偶adnych w膮tpliwo艣ci, aby ju偶 w styczniu 2022 roku w odpowiedzi na wnioski o udost臋pnienie informacji publicznej skierowane do NIK udost臋pni膰 dokumenty zabezpieczone w toku post臋powania kontrolnego Funduszu Sprawiedliwo艣ci, obejmuj膮cego lata 2016 i 2017" - powiedzia艂 szef NIK.
Prezes NIK: Podejrzewam, 偶e Morawiecki jako premier na pewno wiedzia艂 o zakupie Pegasusa
Podczas pi膮tkowego przes艂uchania szefowa sejmowej komisji 艣ledczej ds. Pegasusa Magdalena Sroka (PSL-TD) pyta艂a szefa NIK m.in. czy jego zdaniem 贸wczesny premier Mateusz Morawiecki wiedzia艂, 偶e s艂u偶by dokonuj膮 zakupu tego systemu.
"Podejrzewam, 偶e jako premier na pewno wiedzia艂 o takiej informacji, bo przecie偶 tego typu dzia艂ania, powinny by膰 mu przekazywane, je艣li chodzi o informacje. Trudno powiedzie膰 czy na 100 procent zosta艂 o tym poinformowany, ale jego obowi膮zkiem by艂o tak膮 informacj臋 podj膮膰, bo przecie偶 sprawowa艂 nadz贸r nad s艂u偶bami" - powiedzia艂 prezes NIK.
Szefowa komisji 艣ledczej pyta艂a te偶, czy z jakichkolwiek dokument贸w znanych Banasiowi dokument贸w wynika, 偶e Morawiecki mia艂 wiedz臋 na temat zakupu systemu, Bana艣 odpar艂, 偶e NIK takiego w膮tku bezpo艣rednio nie bada艂. Jak zaznaczy艂, by膰 mo偶e dyrektor Departamentu Porz膮dku i Bezpiecze艅stwa Wewn臋trznego NIK Tomasz Sordyl b臋dzie mia艂 wi臋ksz膮 wiedz臋 na ten temat. Sordyl ma by膰 przes艂uchany p贸藕niej w pi膮tek, w tym r贸wnie偶 w cz臋艣ci niejawnej posiedzenia komisji.
Marcin Bosacki (KO) pyta艂 m.in. z czego wynika艂o "ponadstandardowe umocowanie CBA za czas贸w rz膮d贸w PiS w hierarchii nie tylko pa艅stwa, ale s艂u偶b specjalnych" i czy CBA by艂o traktowane zgodnie z obowi膮zuj膮cym prawem, czy te偶 wyj膮tkowo. Bana艣 odpowiedzia艂, 偶e jego zdaniem CBA zosta艂o bardzo upolitycznione i sta艂o si臋 "narz臋dziem w dzia艂alno艣ci 贸wcze艣nie rz膮dz膮cych".
Zapytany przez szefow膮 komisji czy wed艂ug niego przekazanie CBA pieni臋dzy z Funduszu Sprawiedliwo艣ci na zakup systemu Pegasus by艂o 锄艂amaniem ustawy o CBA odpowiedzia艂, 偶e "jak najbardziej". "艢rodki, kt贸rymi dysponuje CBA s膮 艣rodkami bud偶etowymi i jedynie z tych 艣rodk贸w bud偶etowych mo偶na finansowa膰 wszelkie zakupy" - doda艂.
Na pytanie dlaczego zakupu Pegasusa nie dokonano z funduszu operacyjnego CBA, szef NIK odpowiedzia艂, 偶e podejrzewa, i偶 "chciano ukry膰 ten fakt, bo du偶o 艂atwiej jest rozpozna膰 wydatki bezpo艣rednio z bud偶etu, ni偶 z fundusz贸w takich jak Fundusz Sprawiedliwo艣ci".
Bana艣: Podczas kontroli nadzoru nad dzia艂alno艣ci膮 s艂u偶b specjalnych utrudniano NIK prowadzenie czynno艣ci
Prezes NIK przypomnia艂, 偶e 31 marca 2023 r. kontrolerzy zako艅czyli czynno艣ci, kt贸rych celem by艂o dokonanie oceny funkcjonuj膮cych mechanizm贸w nadzoru nad dzia艂alno艣ci膮 s艂u偶b specjalnych. "Ustalono, 偶e osoby odpowiadaj膮ce za nadz贸r i koordynacj臋 dzia艂alno艣ci s艂u偶b specjalnych, w szczeg贸lno艣ci prezes Rady Ministr贸w Mateusz Morawiecki, koordynator s艂u偶b specjalnych Mariusz Kami艅ski oraz c锄艂onkowie Kolegium do Spraw S艂u偶b Specjalnych nierzetelnie realizowali powierzone im zadania" - relacjonowa艂 Bana艣.
艢wiadek zezna艂 r贸wnie偶, 偶e w ca艂ym okresie trwania kontroli pracownicy NIK napotykali liczne utrudnienia w wykonywaniu czynno艣ci s艂u偶bowych. "Odm贸wiono udost臋pniania im dokument贸w planistycznych i sprawozdawczych s艂u偶b oraz protoko艂贸w z posiedze艅 Kolegium do Spraw S艂u偶b Specjalnych pod pozorem zawarcia w nich informacji operacyjno-rozpoznawczej" - t艂umaczy艂.
Bana艣 zapewni艂, 偶e wszyscy kontrolerzy posiadali wydane przez ABW dokumenty upowa偶niaj膮ce ich do dost臋pu do informacji niejawnych o najwy偶szych klauzulach. "Szef ABW - powo艂uj膮c si臋 na konieczno艣膰 ochrony informacji niejawnych - uniemo偶liwi艂 kontrolerom nawet dost臋p do szeregu danych zawartych w dokumentach jawnych" - doda艂 prezes NIK.
Po zako艅czeniu czynno艣ci NIK skierowa艂a sze艣膰 zawiadomie艅 o mo偶liwo艣ci pope艂nienia przest臋pstwa utrudniania kontroli. "9 stycznia 2025 r. otrzymali艣my postanowienie o umorzeniu post臋powania przeciwko CBA przez prokuratur臋. Wnie艣li艣my na to postanowienie za偶alenie do s膮du i czekamy na jego rozstrzygni臋cie" - powiedzia艂.
Bana艣 oskar偶a by艂ego ministra o manipulacje
Wed艂ug niego wynika z nich m.in, 偶e 贸wczesny wiceminister sprawiedliwo艣ci Micha艂 Wo艣 twierdzi艂, 偶e 艣rodki przekazane do CBA mia艂y charakter dotacji celowej, a podleg艂y mu dyrektor departamentu odpowiedzialnego za Fundusz Sprawiedliwo艣ci Miko艂aj Pawlak cztery dni p贸藕niej zaprzeczy艂, aby 艣rodki te mia艂y charakter dotacji celowej. "To wszystko dzia艂o si臋 w Ministerstwie Sprawiedliwo艣ci" - doda艂 Bana艣.
Szef NIK podkre艣li艂, i偶 jest przekonany, 偶e gdyby nie jego determinacja dokumenty te prawdopodobnie nie zosta艂yby udost臋pnione opinii publicznej.
Bana艣 przekaza艂 te偶, 偶e 艂膮cznie na zakup systemu Pegasus wydano 33,4 mln 锄艂otych, z czego ze 艣rodk贸w Funduszu Sprawiedliwo艣ci - 25 mln 锄艂otych, a ze 艣rodk贸w CBA 8,4 mln 锄艂otych.
"Wyprzedzaj膮c pytania odnosz膮ce si臋 do argumentu wielokrotnie podnoszonego przez b. wiceszefa MS Micha艂a Wosia, kt贸ry wskazywa艂, 偶e w izbie opracowana zosta艂a opinia prawna dopuszczaj膮ca mo偶liwo艣膰 finansowania CBA ze 艣rodk贸w Funduszu Sprawiedliwo艣ci, oczywi艣cie rozpowszechnianie takiego stanowisko jest zwyk艂膮 manipulacj膮 i nadu偶yciem ze strony by艂ego wiceministra sprawiedliwo艣ci" - zaznaczy艂 Bana艣. (PAP)
ero/ andr/ rbk/ itm/