���Dz�����

Nie ma przepisu upoważniającego Trybunał Konstytucyjny do kontroli orzeczeń trybunałów międzynarodowych - wskazał Rzecznik Praw Obywatelskich w stanowisku przekazanym TK. Tym samym wniósł o umorzenie zainicjowanej przez KRS sprawy wykonywania wyroków ETPC dotyczących sądownictwa.

"Wyrok TK nie może spowodować utraty mocy obowiązującej orzeczenia ETPC wydanego w sprawie przeciwko Polsce ani uchylić obowiązku wykonania takiego orzeczenia przez polskie instytucje państwowe" - zaznaczył RPO Marcin Wiącek w swoim stanowisku dla TK.

W kwietniu br. Krajowa Rada Sądownictwa informowała, że zaskarżyła do TK przepis Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a także przepis Regulaminu ETPC zobowiązujące Polskę do wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie nakładającym na Polskę m.in. obowiązek zmian ustaw dotyczących procedury powoływania sędziów i ustroju sądów.

Według KRS "zasadniczym problemem konstytucyjnym jest stan prawny, w którym normy prawa międzynarodowego wiążące RP zobowiązują do działania wbrew Konstytucji RP, co zostało wprost stwierdzone ostatecznymi i powszechnie obowiązującymi wyrokami TK".

Zdaniem Rady podważanie przez ETPC legalności, niezawisłości lub bezstronności sędziego z uwagi na procedurę jego powołania i zakwestionowanie statusu ustrojowego KRS prowadzi też w konsekwencji do powstania dwóch "kategorii" sędziów, działających w odrębnych porządkach normatywnych, granice między którymi to kategoriami wytycza kryterium składu KRS z okresu procedury nominacyjnej.

RPO Marcin Wiącek w czerwcu br. poinformował o przystąpieniu do tej sprawy, zaś w czwartek na stronie Rzecznika zamieszczono stanowisko przekazane przez niego do TK.

Według Rzecznika wniosek KRS "jest pozornie sformułowany jako wniosek o stwierdzenie niekonstytucyjności aktów normatywnych, tj. przepisów EKPC i Regulaminu ETPC". "Jednak lektura jego uzasadnienia świadczy w sposób oczywisty o tym, że w rzeczywistości wniosek zmierza do podważenia niektórych wyroków ETPC przeciwko Polsce" - zaznaczono w komunikacie na stronie Biura RPO. Chodzi m.in. o wyroki w sprawach stwierdzających: nieprawidłowości w powołaniach niektórych sędziów SN po 6 marca 2018 r., nieprawidłowość wyboru sędziego Trybunału Konstytucyjnego oraz wyroku ETPC w sprawie Lecha Wałęsy - z powodu wydania go w składzie bez udziału sędziego z Polski.

"Kontrola konstytucyjności orzeczeń trybunałów międzynarodowych stanowi odmienną kompetencję od kontroli konstytucyjności przepisów prawa. Kompetencja TK do kontroli przepisów prawa wynika z art. 188 Konstytucji RP. Nie ma natomiast przepisu upoważniającego Trybunał do kontroli orzeczeń trybunałów międzynarodowych - kompetencji zaś w polskim porządku prawnym nie wolno domniemywać" - zaznaczył RPO.

Ponadto - jak argumentuje RPO - niedopuszczalne jest zaskarżenie do TK przepisów Regulaminu ETPC. "Przedmiotem wniosku do TK może być bowiem wyłącznie ustawa, umowa międzynarodowa, lub przepis prawa wydany przez centralny organ państwa" - przypomniał Wiącek.

"Ewentualny wyrok TK uwzględniający wniosek KRS nie doprowadzi do oczekiwanego skutku, czyli uchylenia ciążącego na polskich sądach i innych organach władzy publicznej obowiązku wykonywania niektórych orzeczeń ETPC" - zaznaczył RPO.

Dlatego, według RPO, sprawa ta powinna zostać przez TK umorzona z uwagi na niedopuszczalność wydania wyroku.

TK nie wyznaczył na razie terminu rozpoznania tego wniosku Krajowej Rady Sądownictwa. (PAP)

autor: Marcin Jabłoński

mja/ par/