W 2025 r. banki będą musiały poszukiwać alternatywnych źródeł przychodów oraz sposobów dywersyfikacji portfela, aby złagodzić efekt spadku wyniku odsetkowego po obniżeniu stóp procentowych. Ryzyko związane z podważaniem kredytów walutowych, złotowych i konsumenckich nadal będzie stanowić wyzwanie dla banków - ocenia Związek Banków Polskich.
ZBP podał, że zależność wyników finansowych od dochodów z odsetek sprawia, że obniżenie stóp procentowych może znacząco zmniejszyć wyniki odsetkowe banków. Czynnikiem stabilizującym wyniki odsetkowe banków pozostają odsetki z instrumentów dłużnych (głównie obligacji Skarbu Państwa).
"Wyniki finansowe polskiego sektora bankowego w ponad 81 proc. tworzone są przez wynik odsetkowy generowany w warunkach wysokich stóp procentowych" - podano w prezentacji.
"Bieżący wynik, osiągnięty w warunkach wysokich stóp procentowych, należy zatem traktować jako stan przejściowy – i jako szansę dla zbudowania podstaw do większego udziału sektora bankowego w oczekiwanym wzroście inwestycji (również inwestycji prywatnych)" - dodano.
ZBP podało, że niewiadomą pozostają kolejne orzeczenia TSUE.
"Konieczne jest budowanie odpowiednich rezerw na ryzyko prawne, które będzie miało wpływ na wyniki finansowe i wizerunek całego sektora bankowego" - podał ZBP.
Poinformowano, że w 2024 r. banki zapłaciły 13,4 mld zł podatku CIT oraz 5,9 mld zł podatku bankowego, co stanowiło blisko 16 proc. całkowitych przychodów operacyjnych. Dywidenda dla Skarbu Państwa wynosiła 3,49 mld zł. Łączne wpływy do budżetu państwa od sektora bankowego wynosiły 24,16 mld zł. (PAP Biznes)
Nadzwyczajne zyski banków są przejściowe, dodatkowy podatek nie ma uzasadnienia
W ostatnim czasie pojawiły się wypowiedzi polityków, że sektor bankowy ma nadzwyczajne zyski, które należałoby obłożyć dodatkowym podatkiem. W ocenie prezesa Związku Banków Polskich Tadeusza Białka, to sytuacja przejściowa, a nie ma innego sektora, który w tak dużym rozmiarze wspiera państwo jeśli chodzi o podatki.
W zeszłym roku sektor finansowy odprowadził do budżetu państwa ponad 24 mld zł. Co czwarty złoty z CIT, który trafił do budżetu państwa, pochodził od banków. Sektor przyniósł ponad 13,5 mld z CIT, prawie 6 mld zł podatku bankowego, odprowadził 3,5 mld zł dywidend, bo banki w 50 proc. są kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio przez Skarb Państwa.
Do tego - jak wskazuje Tadeusz Białek - polski sektor bankowy w ponad 50 proc. finansuje potrzeby pożyczkowe Skarbu Państwa poprzez zakup papierów dłużnych.
"W żadnym innym kraju Unii Europejskiej nie ma wyższego niż w Polsce zaangażowania sektora bankowego we wsparcie państwa poprzez zakup papierów dłużnych" - powiedział w rozmowie z PAP Biznes prezes Związku Banków Polskich w kuluarach Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.
"Dlatego mowa o jeszcze jakimś dodatkowym opodatkowaniu jest w mojej ocenie czystym populizmem" - dodał.
Prezes ZBP nie ukrywa, że w 2024 roku sektor bankowy rzeczywiście zanotował najwyższy w ostatnich latach zysk netto w wysokości 42 mld zł, ale ponad 50 proc. tego zysku skierowane jest na zwiększenie kapitałów własnych.
Polski sektor bankowy nie ma innej możliwości zwiększania kapitałów własnych niż z zysków, gdyż od lat nie ma w polskim sektorze bankowym inwestorów zagranicznych z powodu m.in. wysokiego poziomu ryzyka prawnego.
"Jeśli mówimy o finansowaniu dużych przedsięwzięć jak obronność czy transformacja energetyczna, to sektor bankowy będzie w tym odgrywał kluczową rolę i musi mieć w tym celu odpowiednie kapitały" - powiedział Tadeusz Białek.
W ocenie prezesa ZBP, obecnie mamy do czynienia z sytuacją przejściową i z pewnym cyklem koniunkturalnym w polskiej gospodarce.
"On jest w dużej mierze uzależniony od wysokiego poziomu stóp proc. Efektem wysokich stóp są większe niż zwykle zyski sektora bankowego. Wynik sektora bankowego w największym w całej Unii stopniu jest uzależniony od wyniku odsetkowego" - powiedział.
"Co roku badamy nastawienie społeczeństwa do banków. Z badań wychodzi nam ciekawy wniosek, że przeciętny klient banku, pytany o swoje relacje z bankiem i jak ocenia swoje konto, dostarczane przez bank instrumenty, aplikację banku na telefonie itd., wykazuje bardzo wysoki stopień zadowolenia. Ten sam klient pytany, co sądzi o bankach ogółem, raczej posługuje się utartymi stereotypami, że np. banki śpią na pieniądzach, co jest krzywdzące" - dodał.
Tadeusz Białek wskazuje, że główny koszt kredytu, zakładając, że obecnie kredyty są relatywnie droższe, to kwestia wysokiego poziomu stóp proc., trzeciego największego w UE. Wyższe niż stopy proc. w Polsce (5,75 proc.) są obecnie tylko na Węgrzech i w Rumunii.
"Gdy stopy proc. zaczną spadać, a wszelkie przewidywania wskazują, że w tym roku możemy spodziewać się spadku stopy referencyjnej NBP łącznie o 1 pkt. proc., to będzie przekładać się na zmniejszone zyski sektora bankowego" - powiedział.
Prezes Związku Banków Polski zwraca uwagę, że w Polsce jest najniższy od 15 lat poziom kredytów dla przedsiębiorstw, stanowi on 11 proc. PKB.
Dodaje przy tym, że szczegółowe badania pokazują, że relatywnie wyższy przez wysokie stopy koszt kredytu nie jest czynnikiem decydującym, który wpływa na to, że przedsiębiorcy mniej chętnie korzystają z kredytów.
"Pytani przedsiębiorcy w ponad 70 proc. odpowiadają, że nie widzą w najbliższym czasie perspektyw dla inwestycji w ramach prowadzonej przez siebie działalności, innymi słowy nie planują wydatków inwestycyjnych w najbliższym czasie. Do tego nakłada się niepewność geopolityczna, kwestie ceł i taryf" - powiedział.
Sektor bankowy jest głównym dostarczycielem kapitału dla gospodarki i finansuje 87 proc. wszystkich przedsięwzięć gospodarczych w Polsce.
"Sektor bankowy jest też partnerem dla finansowania obronności. Pewne ograniczenia wynikają z unijnych regulacji dotyczących ESG, ale one właśnie poddawane są rewizji i będą przedmiotem deregulacji. Pierwszy pakiet deregulacyjny, który obecnie Unia Europejska proceduje, zwany Omnibusem I, dotyczy właśnie poluzowań w tym obszarze, także finansowania obronności" - powiedział Tadeusz Białek.
"Łatwiej będzie wtedy finansować bankom obronność, to jest obecnie konieczność, żeby sektor bankowy zaangażował się w to w większym stopniu, skoro Polska jest liderem w NATO jeśli chodzi o przeznaczanie części PKB na obronność" - dodał.
ZBP: Potencjał kredytowania gospodarki przez banki wzrósł o 118,1 mld zł w 2024 r.
Ubiegłoroczny zysk sektora bankowego w Polsce wyniósł 42,2 mld zł, a potencjał kredytowania gospodarki zwiększył się o 118,1 mld zł - poinformował we wtorek Związek Banków Polskich (ZBP). Wpływy do budżetu państwa z sektora miały sięgnęły blisko 24,2 mld zł.
Podczas wtorkowej konferencji prasowej prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek poinformował, że w 2024 r. banki zapłaciły 13,4 mld zł podatku CIT i 5,9 mld zł podatku bankowego. Stanowiło to - jak dodał - blisko 16 proc. całkowitych przychodów operacyjnych banków.
Zysk banków - jak przekazał - wyniósł blisko 42,2 mld zł, z czego 21 mld zł ma posłużyć na zwiększenie kapitałów własnych sektora, a druga połowa - na wypłacenie dywidendy. Blisko 3,5 mld zł to dywidenda wypłacona Skarbowi Państwa - wynika z przedstawionej prezentacji.
W ocenie Białka wyniki sektora wraz ze spadkiem stóp procentowych mogą ulec obniżeniu, a bieżący wynik to "stan przejściowy". Według niego, na koniec roku stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego (NBP) wyniesie 4,75 proc. Oznaczałoby to spadek o 100 punktów bazowych wobec obecnego poziomu, tj. 5,75 proc.
"Trzeba pamiętać, że nasilają się znowu zjawiska inflacyjne związane głównie ze wzrostem ryzyka geopolitycznego" - zaznaczył prezes ZBP. Wskazał na wojnę handlową, którą prowadzi obecna administracja USA. Według prezesa Związku Banków Polskich, obniżka stóp procentowych wpłynie znacząco na zmniejszenie wyników odsetkowych banków. "Banki będą musiały poszukać alternatywnych źródeł przychodów i sposobów dywersyfikacji portfela" - wskazał Białek.
Szef ZBP zwrócił uwagę, że kluczowym wyzwaniem dla sektora - oprócz stóp procentowych - będzie też spadek podaży kredytów. "Banki odnotowują systematyczny spadek kredytowania przedsiębiorstw, gospodarstw domowych, co może wpływać na hamowanie wzrostu gospodarczego" - zauważył Białek.
Wiceprezes Związku Banków Polskich Agnieszka Wachnicka podkreśliła, że polski poziom inwestycji w relacji do PKB odstaje od średniej unijnej. "Jesteśmy w ogonie Europy, za nami tylko Irlandia i Grecja" - dodała. "Inwestycje w Polsce nie tylko nie przyspieszają, ale wręcz zwalniają i dużym problemem (...) jest struktura tych inwestycji" - powiedziała.
Wachnicka wyjaśniła, że w naszym kraju - w przeciwieństwie do państw Unii Europejskiej - niewielki udział stanowią inwestycje gospodarstw domowych. W jej ocenie Polska powinna pracować nad zmianą struktury inwestycji w kierunku zwiększenia udziału inwestycji prywatnych. "Poziom inwestycji przedsiębiorstw w relacji do PKB osiągnął historyczne minimum, tak źle jeszcze nie było nigdy, ten udział osiągnął 5,75 proc." - zaznaczyła. (PAP)
jls/ pad/
Piotr Rożek (PAP Biznes)
seb/ gor/
