Na tle krajów UE polski sektor bankowy jest mały; aktywa krajowych banków w III kwartale 2024 r. w relacji do PKB wyniosły 53 proc. - to 19. najsłabszy wynik w Unii - poinformował Polski Instytut Ekonomiczny. Mediana w UE wynosi 111 proc.
Analitycy Instytutu powołując się na dane Narodowego Banku Polskiego zwrócili uwagę, że wszystkie banki działające w Polsce posiadały na koniec 2024 r. aktywa o wartości 3317 mld zł, czyli ok. 92 proc. PKB Polski; wypracowały one 42 mld zł zysku netto. "Z tych aktywów ok. 59 proc. jest kontrolowanych przez krajowy kapitał (...), a pozostałe przez podmioty zależne od zagranicznych grup bankowych" - zauważyli. Oznacza to, że udział krajowych podmiotów na rodzimym rynku jest "względnie niewielki", gdyż średnia unijna wynosi 72 proc.
"Polski sektor bankowy jest mały na tle Unii Europejskiej. Aktywa krajowych banków w III kwartale 2024 r. wyniosły 452 mld euro (ok. 1930 mld zł po ówczesnym kursie2), czyli zaledwie 53 proc. PKB. W relacji do PKB był to 19. najsłabszy wynik w Unii Europejskiej, przy medianie wynoszącej 111 proc." - podkreślił PIE. Oznacza to, że polskie banki są "niewielkie także w ujęciu nominalnych kwot". "O ile Polska ma 6. najwyższe PKB wśród krajów UE, to aktywa sektora są dopiero na 11. miejscu" - wskazał.
Według Instytutu niewielki rozmiar krajowego sektora bankowego oznacza, że banki mają ograniczony potencjał do finansowania największych projektów rozwojowych ze względu na kwoty wymagane przez inwestycje – niezależnie od stopy zwrotu z projektu. Jednak stopa zwrotu polskich banków jest względnie wysoka.
Eksperci Instytutu zwrócili uwagę, że w trzech pierwszych kwartałach krajowe banki wygenerowały 4,7 mld euro zysków, co "implikuje stopę zwrotu z aktywów ROA wynoszącą 1,05 procent". Wynik ten - jak zaznaczyli - jest nieco powyżej mediany UE, która wynosi 0,93 proc. "Z kolei stopa zwrotu z kapitału equity ROE wyniosła 12,2 proc., czyli o 2,2 pkt. proc. powyżej mediany w UE" - dodali.
Wyjaśnili, że wyższe ROE jest pochodną podwyższonej zyskowności m.in. ze względu na stopy procentowe NBP, ale "to także pośredni efekt słabszego rozwoju rynku kapitałowego w Polsce, w którym znacząca część oszczędności gospodarstw domowych trafia do banków zamiast np. na giełdę". "Ponadto, wyniki poszczególnych banków są porównywalne w ograniczonym stopniu ze względu na inną strukturę portfela aktywów (kredyty hipoteczne, korporacyjne bądź obligacje) czy różne strategie zabezpieczania ryzyka finansowego (banki w różnym stopniu +ubezpieczają się+ przed zmianą stóp procentowych przez NBP)" - wskazali eksperci.
PIE bazuje na danych Europejskiego Banku Centralnego za III kwartał ub.r.
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny; przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce. (PAP)
jls/ pad/
