"Wiele os贸b w kr臋gach bezpiecze艅stwa w Europie by艂o zdezorientowanych, a niekt贸rzy nawet zaniepokojeni komentarzami wyg艂oszonymi na pocz膮tku tego tygodnia przez wysokich rang膮 urz臋dnik贸w USA. Ale musimy by膰 tutaj szczerzy, i musimy unika膰 oburzenia i krzyku. Je艣li ws艂uchamy si臋 w istot臋 tych uwag, to nie tylko zrozumiemy, sk膮d pochodz膮, ale uznamy, 偶e s膮 pewne uwagi, co do kt贸rych mo偶emy si臋 zgodzi膰" - m贸wi艂a przewodnicz膮ca KE w wyst膮pieniu na Monachijskiej Konferencji Bezpiecze艅stwa.
W 艣rod臋 szef Pentagonu Pete Hegseth popar艂 w Brukseli pomys艂 prezydenta USA Donalda Trumpa, by zwi臋kszy膰 pr贸g wydatk贸w na obronno艣膰 w NATO do 5 proc.
"Zar贸wno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska chc膮 zako艅czenia rozlewu krwi" - powiedzia艂a. W jej ocenie, by osi膮gn膮膰 trwa艂y pok贸j, "Ukraina powinna otrzyma膰 solidne gwarancje bezpiecze艅stwa".
"Uwa偶am, 偶e je艣li chodzi o bezpiecze艅stwo europejskie, Europa musi zrobi膰 wi臋cej" - podkre艣li艂a von der Leyen.
"Europa musi wnie艣膰 wi臋cej do dyskusji i aby to osi膮gn膮膰, musimy poszuka膰 wzrostu w europejskich wydatkach na obron臋. Dlatego mog臋 og艂osi膰, 偶e zaproponuj臋 uruchomienie klauzuli ucieczki dla inwestycji obronnych. Pozwoli to pa艅stwom c锄艂onkowskim na znaczne zwi臋kszenie wydatk贸w na obron臋" - oznajmi艂a szefowa KE.
Klauzula pozwala na poluzowanie zasad nakazuj膮cych pa艅stwom c锄艂onkowskim utrzymywa膰 deficyt bud偶etowy na poziomie poni偶ej 3 proc. PKB. Uruchomiona zosta艂a m.in. w trakcie pandemii Covid-19.
Takie odst臋pstwo pozwoli na to, by pa艅stwa wydawa艂y na obronno艣膰 bez konieczno艣ci ci臋膰 bud偶etowych w innych obszarach - tak, aby sprosta膰 wymogom paktu stabilno艣ci i wzrostu. Jego elementem jest procedura nadmiernego deficytu. T膮 procedur膮 w ubieg艂ym roku obj臋ta zosta艂a m.in. Polska, kt贸ra zabiega艂a tak偶e o wy艂膮cznie wydatk贸w na obronno艣膰 z szacowania deficytu.
Jak podkre艣li艂a von der Leyen, u偶ycie klauzuli ucieczki b臋dzie musia艂o nast膮pi膰 w spos贸b kontrolowany i warunkowy. "Zaproponuj臋 r贸wnie偶 szerszy pakiet narz臋dzi szytych na miar臋 ka偶dego z pa艅stw c锄艂onkowskich, w odniesieniu do obecnego poziomu wydatk贸w na obron臋 i sytuacji fiskalnej" - zapowiedzia艂a.
"Potrzebujemy r贸wnie偶 europejskiego podej艣cia w ustalaniu naszych priorytet贸w inwestycyjnych. Pozwoli to na inwestycje w bardzo potrzebne projekty obronne" - m贸wi艂a.
Szefowa KE oceni艂a, 偶e upadek Ukrainy os艂abi zar贸wno Uni臋 Europejsk膮, jak te偶 USA, zwielokrotniaj膮c ich wyzwania na Indo-Pacyfiku i zagra偶aj膮c wsp贸lnym interesom obu stron. "Aby temu zapobiec, Unia Europejska jest gotowa wsp贸艂pracowa膰 z Donaldem Trumpem nad zapewnieniem Ukrainie trwa艂ego pokoju" - zadeklarowa艂a.
Von der Leyen podkre艣li艂a, 偶e wa偶ne jest, 偶eby pok贸j ten "zosta艂 wynegocjowany z pozycji si艂y", do u艂atwienia czego 鈥� jak zauwa偶y艂a 鈥� zobowi膮za艂y si臋 ju偶 wyra藕nie Stany Zjednoczone. Polityczka przyzna艂a jednak, 偶e tak偶e W艂adimir Putin musi pokaza膰, 偶e chce zako艅czenia wojny i porzuci艂 ambicje zniszczenia Ukrainy.
Szefowa KE oceni艂a, 偶e UE musi przestawi膰 sw贸j spos贸b my艣lenia na my艣lenie kryzysowe. "Je艣li Europa jest zmuszona do dzia艂ania, jest w stanie przenosi膰 g贸ry. Pokazali艣my to, zdobywaj膮c szczepionki ratuj膮ce 偶ycie, radz膮c sobie z kryzysem energetycznym i przekazuj膮c bezprecedensowe wsparcie Ukrainie" 鈥� przypomnia艂a.
Jak zaznaczy艂a, Europa dokona艂a historycznego prze艂omu, dostarczaj膮c Ukrainie rekordowe 134 mld euro wsparcia militarnego i finansowego, uniezale偶niaj膮c si臋 od rosyjskiego gazu i nak艂adaj膮c na Rosj臋 sankcje, kt贸re mocno uderzy艂y w rosyjsk膮 gospodark臋.
Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana i Magdalena Cedro (PAP)
jowi/ mce/ szm/