Koronawirus pochłania kolejne miejsca pracy. Praca zdalna, kwarantanna i przestoje w przedsiębiorstwach sprawiają, że pracodawcy mogą rozważać wypowiedzenia umów na odległość. Rozwiązaniem może być zwolnienie zdalne, przekazane drogą elektroniczną czy listownie.
Z powodu epidemii koronawirusa pracę straciły już setki osób. Prognozy i badania nie napawają optymizmem – jedni mówią o zwolnieniu 2 milionów pracowników, drudzy, że w co czwartej firmie nie obejdzie się bez redukcji. Tak po stronie pracowników, jak i przedsiębiorców, przybywa wątpliwości. Staramy się odpowiadać na nie na bieżąco (kolejne zgłaszać można na alert@bankier.pl). Tym razem Redakcja Dz zapytała prawników o to, czy pracodawca może wypowiedzieć umowę zdalnie.
Zdalne wypowiedzenie umowy
Jak podaje Joanna Kośmider, radca prawny i starszy prawnik w kancelarii Kochański i Partnerzy, co do zasady stosunek pracy może zostać rozwiązany na piśmie, jednak ważne jest, aby pracownik mógł się z nim zapoznać.
– Zgodnie z zasadami wyrażonymi w kodeksie pracy stosunek pracy może zostać rozwiązany pisemnie. Jednakże zgodnie z kodeksem cywilnym można złożyć oświadczenie woli w postaci elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią (odczytać). Do zachowania formy pisemnej wystarczy złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Pracownik może zatem zostać zwolniony zdalnie, jeżeli spełnione zostaną powyższe warunki – mówi w rozmowie z Dz Joanna Kośmider z kancelarii Kochański i Partnerzy.
Zwolnienie z pracy przez telefon
Czy można zwolnić pracownika telefonicznie? W związku z epidemią pracodawcy mogą rozważać wypowiedzenie umowy za pomocą wideorozmowy lub poprzez komunikatory typu Skype.
– W przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę ustnie – telefoniczne czy za pomocą środków telekomunikacji (np. w trakcie telekonferencji), wypowiedzenie takie, pomimo tego, że jest wadliwe, należy uznać za skuteczne – wyjaśnia Joanna Kośmider.
Zwolnienie z pracy listownie
Wypowiedzenie umowy o pracę można również przekazać Pocztą Polską za pomocą listu poleconego. Jeśli list odbierze adresat lub inna osoba do tego upoważniona, uznaje się doręczenie za skuteczne. Podobnie jest w przypadku, gdy ma miejsce drugie awizowanie przez pocztę. Zaniechanie odbioru listu poleconego nie wyłącza skuteczności złożonego wypowiedzenia.
Mówi o tym wyrok Sądu Najwyższego z 5 października 2005 roku. „Dwukrotne awizowanie przesyłki poleconej zawierającej oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy stwarza domniemanie faktyczne możliwości zapoznania się przez pracownika z jego treścią, co oznacza przerzucenie na niego ciężaru dowodu braku możliwości zapoznania się z treścią oświadczenia pracodawcy”
Jednak dla rozpoczęcia biegu wypowiedzenia ważna jest data odbioru listu, a nie data nadania.
Zwolnienie z pracy a urlop
Aby wypowiedzenie umowy o pracę było skuteczne, muszą zostać spełnione prawne wymogi dotyczące między innymi okresu wypowiedzenia. Jeśli jednak pracownik lub pracodawca chce wypowiedzenie złożyć bez obowiązującego okresu wypowiedzenia, takie oświadczenie powinno nastąpić na piśmie – o czym mówi art. 30 Kodeksu pracy.
W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy.
W związku z wydłużonym zasiłkiem opiekuńczym i nowymi zasadami jego przyznawania zwolnienie pracownika może być niemożliwe. O tym mówi artykuł 41 Kodeksu pracy – pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Zwolnienie z pracy a upadłość pracodawcy
Sytuacja się zmienia w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, co może mieć miejsce szczególnie w czasie pandemii koronawirusa.
Jeśli przedsiębiorca będzie musiał posunąć się do tak drastycznych kroków, wówczas nie stosuje się wspomnianego wcześniej przepisu ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem. Jeśli pracodawca będzie zmuszony ogłosić upadłość, wówczas umowa zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
