���Dz�����

Nie było lepszego roku pod względem ofert publicznych na ������ł�岹ch całego świata. Rekordów za oceanem nie sposób porównywać do europejskich IPO, wśród których najwięcej kapitału zebrała polska spółka.

Grudzień to zazwyczaj okres pierwszych podsumowań tego co wydarzyło się w mijającym roku. Dla giełd całego świata rok 2021 to czas przyspieszenia odbicia kluczowych indeksów i nowych historycznych rekordów.

Najwięcej ofert publicznych dzięki SPAC

Rekordowa była też liczba IPO i wartość zebranych z rynku pieniędzy. Polską część podsumowaliśmy w tekście o debiutach na GPW oraz tych dotyczących NewConnect. Łącznie przeprowadzono 42 oferty publiczne zakończone debiutem giełdowym (3 debiuty na GPW były przejściami z NC). Wartość tych z rynku głównego przekroczyła 9 mld ��ł.

Cytowane przez zagraniczne serwisy dane Bloomberga pokazują, że tegoroczna wartość IPO na świecie przekroczyła 600 mld dolarów. Łącznie na giełdzie zadebiutowało przes��ło 2 850 spółek. Już po 3 kwartałach bieżącego roku został pobity poprzedni kilkuletni rekord.

Według danych portalu Dealogic cytowanych przez Wall Street Journal, oferty publiczne na ������ł�岹ch w Nowym Jorku i Nasdaq przyniosły około 300 miliardów dolarów i dotyczyły ponad 900 firm. To cała gama branż i modeli biznesowych. Od szwedzkiego producenta napojów owsianych będących alternatywą dla mleka (Oatly) poprzez aplikację randkową stworzoną przede wszystkim z myślą o kobietach (Bumble), aż po producenta uwielbianej przez dzieci gry (Roblox) czy platformę handlu kryptowalutami (Coinbase).

Na liczbę IPO, w tym roku, na amerykańskich ������ł�岹ch wpływ miała przede wszystkim ilość debiutów SPAC (Special Purpose Acquisition Company), czyli spółek specjalnego przeznaczenia zajmujących się zbieraniem kapitału z rynku w celu przejmowaniem innych biznesów. W ten sposób swój debiut na giełdzie ogłosiła firma Donalda Trumpa startująca z nową aplikacją społecznościową — The Truth.

Indeksy na historycznych szczytach i inwestorzy wykupujący każdy dołek to warunki idealne do debiutu i zebrania z rynku jak największej sumy pieniędzy. W Polsce w podobne okoliczności wstrzelił się debiut Allegro czy Huuuge, które mimo wysokich cen akcji miały także rekordowe stopy redukcji.

Zbyt drogo, ale co z tego

W krytyczny sposób do kapitalizacji niektórych firm odniósł się David Trainer, prezes firmy badawczej New Constructs zajmującej się w szczególności analizą IPO. Według niego, zwłaszcza spółki technologiczne zostały przeskalowane i znacznie odbiegają od wycen wynikających z ich fundamentów. Te, ocenia na podstawie opracowanego modelu biorącego pod uwagę przepływy pieniężne, zyski i otoczenie konkurencyjne.

„Jest to antidotum na hype-cykl, który wepchnął, wspierane przez fundusze typu venture, startupy na rynek publiczny z wielkimi obietnicami, a nie zyskami” – pisze w swoim komentarzu o "największym niedźwiedziu technologicznych IPO", autor artykułu dla CNBC, Ari Levy.

Dla przykładu autor podaje ubiegłotygodniowy debiut na Nasdaq — dostawcy oprogramowania HashiCorp, który zamknął dzień z kapitalizacją rynkową wynoszącą ponad 15 miliardów dolarów, stając się 19. firmą technologiczną, która w tym roku wes��ła na giełdę z wyceną przekraczającą 10 miliardów dolarów. Dla porównania, w WIG20 taki pułap przekracza obecnie tylko PKO BP.

W innym miejscu powołuje się na raport New Constructs, który stwierdził, że aby Uber mógł uzasadnić swoją wycenę, musiałby kontrolować 171 proc. całego rynku usług ridesharingu i dostaw żywności.

Na temat racjonalności rynku, cały czas toczą się dyskusje w ramach ekonomii behawioralnej. Być może mamy okres nieracjonalności inwestorów, ponieważ wyceny poszczególnych firm powoli stają się trudne do wyobrażenia. Mimo spadków w tym tygodniu Apple jest już tylko kilka procent od przekroczenia kapitalizacji 3 bilionów dolarów, chociaż tu za firmą stoją ogromne i rosnące zyski.

Właściwa ocena fundamentów, mając nawet najlepsze narzędzia do tego, jak w przypadku New Constructs, zderza się często z realiami rynku i okazuje bardzo chybioną prognozą. �Ҿ���ł�岹 dla nietrafionych analiz jest bezlistosny, oczywiście jeśli za nimi idą postawione przez sporządzajacego analizę pieniądze.

Według modelu firmy, niedawny debiut Rivian (producent amerykańskich elektrycznych pick-upów) powinien być wart 13 miliardów dolarów, co wyraźnie odbiega od wyceny 66 miliardów dolarów, którą osiągnął w dniu IPO. Obecnie To ponad 100 mld, bez sprzedanego jednego auta. Daimler — właściciel Mercedesa — tegorocznego mistrza świata wśród konstruktorów F1, sprzedający kwartalnie ponad 500 tys. aut, jest wyceniany "tylko" na ok. 88 mld dolarów.

Duże IPO, duże spadki

Wspomnianym Rivian jest liderem zebranego kapitału w USA. Przed debiutem udało mu się pozyskać 12 mld dolarów. W akcjonariacie znajdują się m.in. Amazon i Ford.

Chiński rynek akcji, zmagający się z presją regulacyjną władz wobec spółek technologicznych, nie był najlepszym okresem do debiutów. Być może przyczyniło się do tego także wstrzymanie debiutu Ant Group (zaplanowane na koniec 2020 r.), którego oferta opiewała na ponad 34 mld dolarów i kapitalizację ok. 300 mld. Przeciwności nie powstrzymały China Telecom od zebrania ok. 8,4 mld dolarów, stając się jednocześnie największym azjatyckim debiutem w tym roku.

W Europie, do końca września przeprowadzono 287 ofert publicznych, w których zebrano 55,4 mld euro – podaje w swoim kwartalnym raporcie „IPO Watch Europe” firma PwC. Największą, w tym roku, ofertę przeprowadziła polska firma InPost. W ramach debiutu na giełdzie Euronext w Amsterdamie zebrała 2,8 mld euro. Kurs od stycznia oddaje jednak coraz mocniej ze swoje pierwotnej wartości.

Wysokie wyceny, wiążą się z ryzykiem braku chętnych na dalsze kupno drogich akcji. Wiele z dotychczas przeprowadzonych spektakularnych debiutów traci od początku swoich notowań. �Ҿ���ł�岹 kryptowalut Coinbase, od debiutu jest już niżej o ponad 23 proc. Notowany w Londynie dostawca jedzenia Deliveroo, oddał ponad 20 proc. InPost jest wart mniej o prawie 50 proc., niż był w dniu debiutu. Poshmark, będąca od stycznia na Nasdaq, platforma handlu odzieżą używaną, spadła o przes��ło 80 proc. i z ponad 7 mld dolarów wyceniana jest po 11 miesiącach na ok. 1,3 mld.

Mijający rok był udany dla firm idących na giełdę. Ilość pieniędzy na rynku sprawiła, że dla chętnych zawsze znala��ło się miejsce i kapitał. Nowy rok może zmienić korzystny układ i wzbudzić wśród inwestorów większą awersję do ryzyka. Nowe firmy pojawiające się na inwestycyjnym horyzoncie mogą już tak nie przyciągać uwagi jak do tej pory. Rosnąca inflacja, to teraz kluczowy czynnik decydujący o kształcie rynków, a na pewno będzie decydować o kształcie polityki monetarnej. Podwyżki stóp procentowych to zahamowanie wzrostu gospodarczego, a tym samym zmniejszenie potencjalnych zysków.

Jak w nowej rzeczywistości wysokich cen i być może wysokich stóp procentowych, odnajdą się inwestorzy, pokaże już następny rok. Niewykluczone, że bez Ant Group, ciężko będzie powtórzyć, największe do tej pory IPO Saudi Aramco (wartość ok. 25,6 mld dol.) z grudnia 2019 r.

Ź��ó��ł��: