Rodzice mogą otrzymać ponad 244 tys. ł na dziecko w ramach świadczeń wychowawczo-socjalnych wypłacanych z budżetu państwa przez 18 lat – wynika z analizy Dz. Na tę sumę składają się rządowe programy: 800+, 300 ł na wyprawkę szkolną, becikowe, ulgę prorodzinną w rozliczeniu rocznym PIT oraz najnowszy dodatek tzw. babciowe. Przeanalizowaliśmy, ile pieniędzy otrzymują rodzice na dzieci.
Obecnie rodzice posiadający czwórkę pociech otrzymują około 244 tys. ł na każde dziecko przez 18 lat, wynika z analizy przeprowadzonej przez Dz. Co średnio rocznie przekłada się na 12 968 ł. W rzeczywistości dodatki nie są rołożone równomiernie - w pierwszych latach życia dziecka są najwyższe. Natomiast rodzice jedynaków przez 18 lat dostaną ponad 233 tys. ł na dziecko z budżetu państwa. W obliczeniach uwzględniliśmy kwoty, które otrzymują rodzice na dzieci z budżetu państwa tj.: pieniądze wypłacane bezpośrednio np. 800+, świadczenia przekazywane pośrednio np. możliwość zmniejszenia podatku dochodowego do zapłaty ( w PIT) dostępna dla pracujących rodziców.
|
Ile pieniędzy można dostać na dziecko przez 18 lat? – 2025 r. |
||||
|---|---|---|---|---|
|
Program |
na 1 dziecko |
na 2 dziecko |
na 3 dziecko |
na 4 dziecko |
|
300+ |
3 600 ł |
3 600 ł |
3 600 ł |
3 600 ł |
|
800+ |
172 800 ł |
172 800 ł |
172 800 ł |
172 800 ł |
|
ulga w PIT* |
20 016,72 ł |
20 016,72 ł |
25 344,72 ł |
31 158,54 ł |
|
becikowe |
1 000 ł |
1 000 ł |
1 000 ł |
1 000 ł |
|
babciowe** |
36 000 ł |
36 000 ł |
36 000 ł |
36 000 ł |
|
SUMA |
233 416,72 ł |
233 416,72 ł |
238 744,72 ł |
244 558,54 ł |
|
* przy trzecim i czwartym dziecku liczona jest średnia na jedno dziecko |
||||
|
** w wariancie „Aktywni rodzice w pracy” |
||||
|
Źół: opracowanie własne Dz |
||||
W praktyce oznacza to, że rodzice dwójki dzieci otrzymają prawie pół miliona łotych z budżetu państwa. Z danych GUS-u wynika, że takie kwoty nie przekonują młodych ludzi do posiadania potomstwa.Wubiegłym roku liczba urodzeń była najniższa od zakończenia II wojny światowej.
Dz
Pozostając przy statystyce, podjmiemy próbę oszacowania, jaka część podatku dochodowego trafia do rodziców. W 2022 r. średni wiek mężczyzny, który zakończył swoją aktywność zawodową i któremu ZUS przyznał świadczenie, wynosił 65,2 lata. W przypadku kobiet średni wiek wyniósł 60,6 lat. Zakładając na podstawie tych danych, że średni staż pracy wynosi 45 lat dla mężczyzn i 40 lat dla kobiet (przy założeniu, że zatrudnienie trwa od 20 r.ż. niezależnie od płci) to 430 ł z miesięcznych podatków pokryje koszt wypłat świadczeńwychowawczo-socjalnych w przypadku mężczyzn oraz 490 ł miesięcznych z podatków płaconych przez kobiety. Aby miesięcznie płacić takie daniny trzeba zarabiać ok. 8000-8500 ł netto.
„Aktywny Rodzic”, czyli tzw. babciowe
Najnowszym świadczeniem jest tzw. babciowe. Od 1 października 2024 r. opiekunowie dzieci w wieku od 1. do 3. roku życia mogą otrzymać maksymalnie 1500 ł miesięcznie. Każda rodzina ma możliwość wyboru jednej z trzech opcji wsparcia: „Aktywni rodzice w pracy”, „Aktywnie w żłobku” lub „Aktywnie w domu”. Dodatek przysługuje każdej rodzinie bez względu na osiągany dochód.
Program„Aktywnie w domu” zastąpił dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy, który obowiązywał od 2022 r. Nowe świadczenie przysługuje już od pierwszego lub jedynego dziecka w rodzinie w wieku od 12 do ukończenia 35 miesiąca życia dziecka. W tym wariancie programu miesięcznie na dziecko rodzice mogą otrzymać 500 ł, co w okresie 24 miesięcy przekłada się na 12 000 ł.
Zakładając, że rodzice są aktywni zawodowo, to w ramach programu mogą otrzymać 1500 ł miesięcznie przez 24 miesiące, co przekłada się na sumę 36 tys. ł w ciągu dwóch pełnych lat.
800 ł na dziecko
"Rodzina 800+" jest najbardziej znanym świadczeniem prorodzinnym w Polsce. Program polega na wypłacaniu 800 ł co miesiąc od momentu urodzenia dziecka aż do ukończenia przez nie 18 lat. Świadczenie wychowawcze przysługuje na każde dziecko w rodzinie bez względu na wysokość dochodu osiąganego przez gospodarstwo domowe.
Aby otrzymać 800 ł na dziecko rodzic lub opiekun prawny musi łożyć wniosek o przyznanie świadczenia. Dokument składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie online: przez PUE ZUS, portal informacyjno-usługowy Emp@tia na stronie empatia.mpips.gov.pl lub za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Okres świadczeniowy trwa od 1 czerwca do 31 maja następnego roku kalendarzowego.
Po podwyżce świadczenia, która miała miejsce od 1 stycznia 2024 r., rodzice otrzymują 800 ł na każde posiadane dziecko. Zakładając, że rodzicom wypłacane jest miesięcznie 800 ł na dziecko, to przez 18 lat (216 miesięcy) daje to kwotę 172,8 tys. ł (216 miesięcy x 800 ł).
300+ na wyprawkę szkolną
Od 1 lipca rodzice dzieci uczących się mogą składać wnioski o świadczenie z programu "Dobry start". W ramach rządowego programu wypłacane jest 300 ł na skompletowanie wyprawki szkolnej dla dziecka. Tzw. 300+ przeznaczone jest dla rodziców dzieci uczących się w szkole i mających nie więcej niż 20 lat. Dzieci z niepełnosprawnościami, uczące się w szkole, otrzymają świadczenie do ukończenia 24. roku życia. Podobnie jak w przypadku "800+" w programie "Dobry start" nie obowiązuje kryterium dochodowe.
300 ł na wyprawkę dla dziecka przysługuje wyłącznie uczniom. Program „Dobry Start” nie obejmuje dzieci uczęszczających do przedszkola, realizujących roczne przygotowanie przedszkolne ani w tzw. zerówce prowadzonej w szkole. Pieniądze w ramach świadczenia nie są wypłacane również studentom. Więcej na temat wypłat 300 ł na wyprawkę szkolną można przeczytać tutaj.
Dodatek z rządowego programu "Dobry start" wypłacany jest jeden raz w roku. Do obliczeń przyjęliśmy założenie, że dziecko uczy się od 7. do 19. roku życia, to w ciągu 12 lat jego edukacji rodzice w ramach programu "300+" otrzymają 3600 ł z rządowego programu dopłat do wyprawki szkolnej.
1000 ł "na start", czyli becikowe
Mówiąc o środkach pieniężnych, które przysługują na dzieci w ramach programów rządowych, nie sposób nie wspomnieć o tych przewidzianych w starszych ustawach, np. przepisach o zasiłkach rodzinnych. Rodzice otrzymają jednorazowo 1000 ł tzw. becikowego, czyli zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka. W przypadku bliźniaków świadczenie rodzinne wynosi 2000 ł, czyli po 1000 ł na każdego dziecko.
Becikowe wypłacane jest rodzinom, które spełniają kryterium dochodowe. To kolejne po podatkowej uldze na dziecko świadczenie, w którym wysokości dochodu wpływa na jego wypłatę. Zapomogę z tytułu urodzenia dziecka otrzymają rodziny, w których dochód nie przekracza 1922 ł netto na osobę.
Alternatywną dla becikowego jest tzw. kosiniakowe, które wynosi również 1000 ł. To świadczenie przysługuje osobom zatrudnionym na tzw. umowach śmieciowych, bezrobotnym, studentom, rolnikom oraz osobom, które nie korzystają z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego.
Ulga na dziecko w rozliczeniu PIT
Ulga na dziecko, zwana także ulgą prorodzinną, jest jednym z najpopularniejszych sposobów na zmniejszenie podatku dochodowego do zapłaty. Ulga polega na obniżeniu podstawy opodatkowania podatku dochodowego od osób fizycznych o określoną kwotę na każde dziecko w rodzinie. Wysokość uzależniona jest od liczby dzieci: w rodzinie, będących pod pieczą rodziny zastępczej lub opiekunów prawnych. Suma, o którą można pomniejszyć rocznie wynosi:
- 1112,04 ł – na pierwsze i drugie dziecko,
- 2000,04 ł – na trzecie dziecko,
- 2700,00 ł – na czwarte i każde kolejne dziecko.
Ulga na dziecko przysługuje na pociechę poniżej 18 r.ż., dorosłych uczących się i mających nie więcej niż 25 lat oraz dzieci z niepełnosprawnościami niezależnie od wieku. posiada dwa limity dochodowe. Pierwszym ograniczeniem w stosowaniu odliczenia jest kryterium dochodowe dotyczące pieniędzy zarobionych przez dziecko. Jeżeli w danym roku dziecko otrzymało wynagrodzenie wyższe niż 19061,28 ł, to rodzice tracą możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej.
Drugie ograniczenie w korzystaniu z ulgi podatkowej dotyczy wysokości dochodów osiąganych przez rodziców. W tym przypadku limit ma zastosowanie jedynie dla jedynaków. Ulga na dziecko w 2023 r. przysługuje jedynie tym małżonkom, których dochód podatkowy nie przekroczył łącznie 112 tys. ł. Oznacza to, że miesięczny dochód w 2024 r. (po odjęciu zapłaconych składek ZUS) uprawniający do otrzymania ulgi na dziecko nie może przekroczyć21 371,52 ł. O szczegółach ulgi na dziecko do rozliczenia w pisaliśmy w artykule pt. "Ulga na dziecko w pigułce. Prosty poradnik dla każdego".
Zakładając, że rodzice jedynaka jest uprawniony do korzystania z ulgi prorodzinnej, mogą oni zapłacić podatek dochodowy niższy dokładnie o 20 016,72 ł (jeżeli cała kwota odliczenia będzie wykorzystywana). Natomiast rodzice posiadający troje dzieci skorzystają z ulgi podatkowej na sumę 25 344,72 ł. Przyjęliśmy założenie, że opiekunowie odliczają ulgę przez 18 lat.
