W ci膮gu ostatnich 3 lat odsetek os贸b, kt贸re deklaruj膮, 偶e maj膮 zaleg艂o艣ci finansowe, waha si臋 mi臋dzy 10 a 13 proc. Wed艂ug przygotowanego na podstawie badania KRUK S.A. na platformie Ariadna Indeksu zad艂u偶enia i wyp艂acalno艣ci Polak贸w* za 2024 r., 10 proc. spo艂ecze艅stwa mierzy si臋 aktualnie z zad艂u偶eniem. To oznacza, 偶e zaleg艂o艣ci p艂atnicze ma oko艂o 4 mln os贸b.
Od 2022 r. nieznacznie ro艣nie odsetek os贸b, kt贸re uwa偶aj膮, 偶e zad艂u偶enie to wstydliwa sprawa. W por贸wnaniu roku 2022 do 2024 odsetek ankietowanyc
kt贸rzy maj膮 takie zdanie, wzr贸s艂 o 4 punkty procentowe (z 35 do 39
proc.). Najbardziej swoich zaleg艂o艣ci wstydz膮 si臋 osoby mi臋dzy 35. a 44. rokiem
偶ycia. Co druga z nich niech臋tnie m贸wi o swoich d艂ugach.
Tylko co czwarty Polak uwa偶a, 偶e posiadanie d艂ug贸w nie jest powodem do wstydu.
W por贸wnaniu do 2022 r. 鈥� w 2024 r. odsetek os贸b, kt贸re tak uwa偶aj膮, spad艂 a偶 o
5 p.p. (z 30 do 25 proc.).
鈥� Wstyd z powodu zad艂u偶enia mo偶e pog艂臋bia膰 stres i utrudnia膰 podj臋cie dzia艂a艅 zmierzaj膮cych do rozwi膮zania problemu. Wa偶na jest rozmowa o nim z bliskimi, kt贸rzy mog膮 nas wesprze膰 w znalezieniu rozwi膮zania czy udzieli膰 wsparcia. Jednak jeszcze wa偶niejsza jest rozmowa o swoich zaleg艂o艣ciach z wierzycielami i pr贸ba ustalenia warunk贸w sp艂aty 鈥� komentuje Agnieszka Salach, rzeczniczka prasowa KRUK S.A.
鈥� Zad艂u偶enie, jak uwa偶a 73 proc. Polak贸w, mo偶e przydarzy膰 si臋 ka偶demu. Dlatego nasza akcja spo艂eczna Dzie艅 bez D艂ug贸w ma m.in. na celu oswoi膰 kwestie zwi膮zane z zad艂u偶eniem, aby nie by艂o ono tematem wstydliwym czy tabu 鈥� dodaje.
Wida膰 jednak popraw臋 oceny sytuacji finansowej os贸b zad艂u偶onych. W por贸wnaniu do 2022 r. z 7 do 16 proc. wzr贸s艂 odsetek os贸b posiadaj膮cych d艂ugi, kt贸re oceni艂y swoj膮 sytuacj臋 finansow膮 jako dobr膮. Jednocze艣nie z 56 proc. w 2022 r. do 34 proc. w roku 2024 spad艂 odsetek os贸b zad艂u偶onych, kt贸re wskaza艂y, 偶e ich obecna sytuacja finansowa jest 锄艂a. Mo偶e to oznacza膰, 偶e wi臋cej os贸b zad艂u偶onych ma szans臋 na sp艂at臋 swoich zaleg艂ych zobowi膮za艅.
Najcz臋stsze powody zad艂u偶enia
W tegorocznym Indeksie zad艂u偶enia i wyp艂acalno艣ci Polak贸w wida膰, 偶e od 3 lat nadal najcz臋stszym powodem zad艂u偶enia s膮 nieop艂acone raty kredyt贸w got贸wkowych. W 2024 r. zadeklarowa艂o je 25 proc. badanych. Na drugim miejscu s膮 zaleg艂o艣ci w op艂atach za raty po偶yczek zaci膮gni臋tych w firmach po偶yczkowych. Ma je 16 proc. zad艂u偶onych Polak贸w. Co ciekawe, a偶 15 proc. ankietowanych zalega ze sp艂at膮 pieni臋dzy po偶yczonych od rodziny lub znajomych.
Du偶o lepiej ni偶 jeszcze w 2022 r. wygl膮da sytuacja z terminowym op艂acaniem rachunk贸w za wod臋, pr膮d czy gaz. Dwa lata temu zaleg艂o艣ci w takich op艂atach mia艂o 20 proc. ankietowanych, a w bie偶膮cym roku odsetek ten spad艂 do 14 proc. Jednocze艣nie z 3 do 6 proc. wzr贸s艂 odsetek respondent贸w, dla kt贸rych wi臋kszym wyzwaniem jest sp艂ata kredyt贸w hipotecznych. W ci膮gu ostatnich 12 尘颈别蝉颈臋肠测 a偶 o 8 p.p. wzr贸s艂 te偶 odsetek os贸b, kt贸re op贸藕niaj膮 si臋 ze sp艂at膮 rat kredyt贸w na samoch贸d.
Wzrost odpowiedzialno艣ci za d艂ugi?
Tegoroczny Indeks zad艂u偶enia i wyp艂acalno艣ci Polak贸w wskazuje, 偶e z 39 do 57 proc. wzr贸s艂 odsetek Polak贸w, kt贸rzy uwa偶aj膮, 偶e osobi艣cie s膮 odpowiedzialni za swoje zad艂u偶enie. Z kolei z 40 proc. w 2022 r. do 15 proc. obecnie spad艂 odsetek badanych, kt贸rzy odpowiedzialno艣ci膮 za swoje problemy z wywi膮zywaniem si臋 ze zobowi膮za艅 obwiniali rz膮d.
鈥� W 2022 r. wielu Polak贸w odczu艂o skutki kryzysu gospodarczego wywo艂anego przez pandemi臋. St膮d prawdopodobnie odnotowali艣my tak du偶y odsetek os贸b, kt贸re odpowiedzialno艣ci膮 za swoje zad艂u偶enie obarcza艂y rz膮d. W tym roku na wysoki wzrost odsetka os贸b, kt贸re wskaza艂y, 偶e same s膮 odpowiedzialne za swoje zad艂u偶enie, mog艂a mie膰 wp艂yw wi臋ksza dyscyplina w zarz膮dzaniu osobistymi finansami w ci膮gu 3 ostatnich lat, a wi臋c tak偶e wzrost 艣wiadomo艣ci finansowej 鈥� komentuje Agnieszka Salach.
Tylko 34 proc. ankietowanych uwa偶a, 偶e d艂ugi wynikaj膮 z
r贸偶nych zdarze艅 losowych, niespodziewanej sytuacji 偶yciowej, a nawet s膮 kwesti膮
przypadku lub pecha. Co druga badana osoba uwa偶a, 偶e poza zbiegiem okoliczno艣ci
na zad艂u偶enie sk艂ada si臋 wi臋cej czynnik贸w.
Jednocze艣nie przybywa os贸b zad艂u偶onych, kt贸re uwa偶aj膮, 偶e to s艂aby system
edukacji finansowej doprowadzi艂 je do zad艂u偶enia.
Co z t膮 edukacj膮 finansow膮?
A偶 44 proc. ankietowanych os贸b jednoznacznie wskaza艂o, 偶e to w艂a艣nie s艂aba edukacja finansowa w naszym kraju przyczynia si臋 do popadania w d艂ugi. Najbardziej narzekaj膮 na ni膮 osoby mi臋dzy 18. a 24. rokiem 偶ycia. Co druga osoba z tej grupy ocenia, 偶e zad艂u偶enie ma zwi膮zek ze s艂ab膮 edukacj膮 finansow膮.
Jednocze艣nie samoocena wiedzy ekonomicznej Polak贸w wskazuje, 偶e nie odczuwaj膮 wyra藕nej potrzeby, aby dokszta艂ca膰 si臋 w tym zakresie. W ci膮gu roku z 30 do 36 proc. wzr贸s艂 odsetek ankietowanych, kt贸rzy nie potrafi膮 wskaza膰, czy maj膮 potrzeb臋 zwi臋kszenia swojej wiedzy ekonomicznej. Z kolei w tym samym czasie odsetek respondent贸w, kt贸rzy zdecydowanie czuj膮 potrzeb臋 poszerzenia swojej finansowej wiedzy, wzr贸s艂 z 32 do 33 proc.
Najwi臋kszy g艂贸d wiedzy finansowej deklaruj膮 najm艂odsi Polacy 鈥� mi臋dzy 18. a 24. rokiem 偶ycia (45 proc. wskaza艅). Z kolei najmniej zainteresowane poszerzaniem swoich finansowych horyzont贸w s膮 osoby powy偶ej 55. roku 偶ycia (21 proc. wskaza艅).
Wsp贸艂czesny 艣wiat stawia na natychmiastow膮 gratyfikacj臋, co mo偶e sk艂ania膰, zw艂aszcza osoby m艂odsze, do impulsywnego wydawania pieni臋dzy. Ch臋膰 posiadania wszystkiego 鈥瀟u i teraz鈥� mo偶e prowadzi膰 do braku oszcz臋dno艣ci i problem贸w finansowych w przys锄艂o艣ci. Dlatego tak wa偶na jest edukacja finansowa i prze艂amanie tabu dotycz膮cego rozm贸w o zad艂u偶eniu. Po to w艂a艣nie zosta艂a powo艂ana przez KRUKa akcja Dzie艅 bez D艂ug贸w.
Partnerem publikacji jest KRUK S.A.