Unijny system szybkiego ostrzegania o niebezpiecznych produktach nie偶ywno艣ciowych o nazwie Safety Gate zosta艂 uruchomiony w 2003 r. Platforma umo偶liwia pa艅stwom uczestnicz膮cym w programie - poza unijn膮 鈥�27鈥� korzystaj膮 z niego tak偶e nale偶膮ce do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) Norwegia, Islandia i Liechtenstein - przekazywanie do wsp贸lnej bazy danych ostrze偶e艅 o tym, jakie niebezpieczne produkty pojawi艂y si臋 na ich rynkach oraz wymian臋 informacji na temat podj臋tych dzia艂a艅 w celu zatrzymania ich dalszej dystrybucji.
Jak wynika z przedstawionego przez KE rocznego raportu na temat skuteczno艣ci Safety Gate, w ubieg艂ym roku platforma zosta艂a wykorzystana rekordow膮 liczb臋 razy, bo trafi艂o na ni膮 4137 ostrze偶e艅 przed szkodliwymi dla zdrowia i zagra偶aj膮cymi bezpiecze艅stwu produktami, kt贸re trafi艂y na europejski rynek; w samej Polsce zg艂osze艅 by艂o 170. Chodzi o produkty, kt贸re stanowi膮 zagro偶enie dla zdrowia i bezpiecze艅stwa, poniewa偶 mog膮 powodowa膰 m.in.
- alergie,
- 锄补诲艂补飞颈别苍颈补,
- uszkadza膰 wzrok lub s艂uch,
- niebezpieczne dla 艣rodowiska lub mienia.
W tym ostatnim przypadku chodzi np. o nieposiadaj膮ce certyfikat贸w bezpiecze艅stwa sprz臋ty elektroniczne, kt贸re mog膮 powodowa膰 pora偶enia, zwarcia, a nawet po偶ary.
System obejmuje produkty niespo偶ywcze; kwesti臋 bezpiecze艅stwa 偶ywno艣ci reguluj膮 osobne przepisy.
Je艣li chodzi o sam膮 list臋, to najcz臋艣ciej zg艂aszanymi produktami stwarzaj膮cymi zagro偶enie dla zdrowia konsument贸w by艂y:
- kosmetyki (36 proc.),
- zabawki (15 proc.),
- urz膮dzenia elektryczne (10 proc.),
- pojazdy silnikowe (9 proc.),
- produkty chemiczne (6 proc.).
Pozosta艂e 24 proc. produkt贸w trafi艂o do kategorii 鈥瀒nne鈥�. 61 proc. zg艂osze艅 dotyczy艂o produkt贸w pochodz膮cych z Chin.
W po艂owie zg艂oszonych artyku艂贸w wykryto niebezpieczne substancje chemiczne takie, jak kadm, nikiel i o艂贸w np. w bi偶uterii. W olejkach do cia艂a wykryto powoduj膮ce alergie substancje zapachowe, a w zg艂oszonych ubraniach syntetyczne chemikalia stosowane np. do zmi臋kczania tkanin. 97 proc. zg艂oszonych kosmetyk贸w zawiera艂o BMHCA, czyli zakazany w UE syntetyczny 艣rodek zapachowy, kt贸ry mo偶e powodowa膰 podra偶nienia sk贸ry, a nawet uszkadza膰 system rozrodczy; BMHCA stosowane jest zreszt膮 tak偶e w produktach niekosmetycznych.
O tym, 偶e zw艂aszcza produkty importowane z Chin nie spe艂niaj膮 europejskich standard贸w bezpiecze艅stwa od lat alarmuj膮 tak偶e unijne organizacje konsumenckie, kt贸re regularnie przeprowadzaj膮 testy tego typu produkt贸w. Te dowiod艂y m.in. 偶e sprowadzane z Azji zabawki dzieci臋ce o kilkaset razy przekraczaj膮 dopuszczalne normy zawarto艣ci substancji chemicznych i nierzadko zawieraj膮 elementy, kt贸rymi dziecko mo偶e si臋 zad艂awi膰.
Dzi臋ki zg艂oszeniom w Safety Gate, organy nadzoru rynku w krajach c锄艂onkowskich podj臋艂y ponad 4200 interwencji, aby wstrzyma膰 sprzeda偶 niebezpiecznych towar贸w lub wycofa膰 je z europejskiego rynku. 鈥瀂 roku na rok unowocze艣niamy narz臋dzia, 偶eby zapewni膰 bezpiecze艅stwo konsumentom. Safety Gate umo偶liwia nam szybkie reagowanie鈥� 鈥� powiedzia艂 w 艣rod臋 w Brukseli komisarz UE ds. ochrony konsument贸w Michael McGrath.
KE zapowiedzia艂a w 艣rod臋, 偶e przygotowuje si臋 we wsp贸艂pracy z pa艅stwami c锄艂onkowskimi do przeprowadzenia pierwszej w historii UE kompleksowej kontroli bezpiecze艅stwa produkt贸w sprzedawanych na platformach internetowych.
Od 2022 r. wy艂apywanie niebezpiecznych produkt贸w pojawiaj膮cych si臋 na unijnym rynku u艂atwia te偶 aplikacja eSurveillance, kt贸ra codziennie skanuje internet, aby wykry膰 czy zg艂oszone w ramach Safety Gate towary nie pojawi艂y si臋 jednak w sprzeda偶y. Je艣li tak, informacja o tym zostaje automatycznie przekazana organom 艣cigania w danym pa艅stwie, co pozwala na szybkie namierzenie sprzedawc贸w i wycofanie szkodliwych produkt贸w. W 2024 r. eSurveillance przetworzy艂a prawie 4 tys. zg艂osze艅, przeanalizowa艂a ok. 1,6 miliona stron internetowych i zidentyfikowa艂a 5300 sklep贸w internetowych potencjalnie oferuj膮cych niebezpieczne towary.
Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)
jowi/ ap/