Minister sprawiedliwo艣ci, prokurator generalny Adam Bodnar zwr贸ci艂 w 艣rod臋 uwag臋, 偶e sprawy dotycz膮ce kredytu denominowanego - tzw. "sprawy frankowe" - w znaczny spos贸b przed艂u偶aj膮 czas oczekiwania w s膮dach. Sprawnego procedowania nie u艂atwiaj膮 z kolei papierowe akta spraw - kt贸re zajmuj膮 wiele przestrzeni i wi膮偶膮 si臋 z dodatkowymi kosztami.
Cyfryzacja s膮d贸w mo偶e w ocenie ministra usprawni膰 post臋powania, a tak偶e zwi臋kszy膰 mo偶liwo艣膰 zaspokojenia potrzeb obywateli, czy poprawi膰 standardy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwo艣ci.
Celem resortu jest sprawienie, aby przenie艣膰 akta "z papieru na ekran". Wszystkie zmiany zwi膮zane z wprowadzaniem tzw. cyfrowego s膮du w 偶ycie maj膮 by膰 najpierw przetestowane poprzez pilota偶, a po wyeliminowaniu ewentualnych problem贸w - wdro偶one na terenie ca艂ego kraju.
Program cyfryzacji s膮d贸w ma potrwa膰 cztery lata - niekt贸re z punkt贸w s膮 ju偶 na etapie realizacji. Jest nim m.in. tworzenie digitalnego asystenta s臋dziego - s艂u偶膮cego do usprawnienia procedowania tzw. 鈥渟praw frankowych鈥�. Punkt ten przewiduje mi臋dzy innymi: umo偶liwienie robotycznego pisania pism procesowych, kt贸re w spos贸b automatyczny by艂yby wprowadzane do s膮dowych system贸w, aby w ten spos贸b odci膮偶y膰 sekretariaty s膮d贸w; baz臋 wiedzy, zawieraj膮c膮 tezowane orzecznictwo TSUE, czy te偶 algorytm umo偶liwiaj膮cy tworzenie projekt贸w rozstrzygni臋膰 s膮dowych. Zako艅czenie tego projektu MS przewiduje na po艂ow臋 2026 roku.
W tym czasie ma si臋 zako艅czy膰 kolejny punkt cyfryzacji s膮downictwa - ulepszenie systemu Elektronicznego Post臋powania Upominawczego (EPU). Wedle za艂o偶e艅 resortu, zmiany te umo偶liwi膮 zautomatyzowan膮 komunikacj臋 z systemami zewn臋trznymi, w tym systemami firm uczestnicz膮cych w procesie.
W trakcie realizacji jest tak偶e ca艂kowita cyfryzacja S膮du Ochrony Konkurencji i Konsument贸w (SOKiK), kt贸ry w przys锄艂o艣ci ma zaj膮膰 si臋 r贸wnie偶 sprawami dot. sztucznej inteligencji, czy te偶 budowa Centralnego Systemu Repertoryjno-Biurowego (SRB) - jeden z g艂贸wnych postulat贸w 艣rodowisk s臋dziowskich. Do 2029 roku MS planuje nim zast膮pi膰 rozproszone dot膮d systemy funkcjonuj膮ce w poszczeg贸lnych s膮dach. Centralny SRB ma umo偶liwi膰 stronie zewn臋trznej (obywatelom) przejrzysty dost臋p do informacji o stanie sprawy, a stronie wewn臋trznej (m.in. pracownikom s膮d贸w) sprawniejsze zarz膮dzanie aktami.
MS pracuje r贸wnie偶 nad przebudow膮 portalu informacyjnego - ma to m.in. zapewni膰 obywatelom, czy pe艂nomocnikom profesjonalnym mo偶liwo艣膰 wnoszenia elektronicznych pism procesowych oraz ca艂odobowy dost臋p do informacji w sprawie.
Resort planuje tak偶e doprowadzi膰 do elektronicznego przesy艂ania akt spraw z prokuratury do s膮du, aby przyspieszy膰 proces post臋powania. Rozpocz臋cie pilota偶y tego projektu zaplanowane jest na po艂ow臋 bie偶膮cego roku.
Pe艂nomocniczka MS do spraw ochrony praw konsumenta Aneta Wiewi贸rowska-Domagalska w rozmowie z dziennikarzami oceni艂a, 偶e post臋powania w tzw. cyfrowym s膮dzie b臋d膮 znacznie szybsze i transparentne. Zwr贸ci艂a uwag臋, 偶e dzi臋ki digitalizacji wymiaru sprawiedliwo艣ci obywatel b臋dzie mia艂 m.in. 艂atwiejszy dost臋p do akt sprawy i tym samym 艂atwiejszy dost臋p do s膮du. Dla wymiaru s膮downictwa oznacza to z kolei sprawniejsze funkcjonowanie, poniewa偶 akta spraw b臋d膮 dost臋pne w formie cyfrowej - dzi臋ki temu s膮dy 鈥渘ie b臋d膮 ju偶 musia艂y 偶onglowa膰 milionami akt, kt贸re w tej chwili przetaczaj膮 si臋 po s膮dowych korytarzach鈥�.
MS podkre艣la, 偶e wszystkie planowane zmiany zwi膮zane z cyfryzacj膮 wymiaru sprawiedliwo艣ci s膮 konsultowane z s膮dami i przedstawicielami 艣rodowiska prawniczego. Resort wsp贸艂pracuje ponadto z ministerstwem cyfryzacji, by zintegrowa膰 narz臋dzia s膮dowe z e-administracj膮.
Powsta艂 ponadto Interdyscyplinarny Zesp贸艂 ds. Wdro偶e艅 Nowoczesnych Technologii, w kt贸rego sk艂ad wchodz膮 przedstawiciele: Prokuratury Krajowej, Prokuratorii Generalnej, MS, s膮d贸w, Centralnego Zarz膮du S艂u偶by Wi臋ziennej i eksperci zewn臋trzni.
Wed艂ug komunikatu zamieszczonego na stronie resortu, wst臋pny koszt realizacji tzw. cyfrowego s膮du obejmuje: ok. 193 mln 锄艂 (z programu Fundusze Europejskie na Rozw贸j Cyfrowy) na utworzenie narz臋dzi dla SOKiK, centralnego SRB i zainicjowanie wymiany danych z prokuratur膮; ok. 30 mln 锄艂 (z FERC) na udoskonalenie Elektronicznego Post臋powania Upominawczego; ok. 50 mln 锄艂 na szkolenia z zakresu kompetencji cyfrowych u偶ytkownik贸w wymiaru sprawiedliwo艣ci. Resort zaznacza, 偶e pozosta艂e wydatki s膮 wci膮偶 w trakcie weryfikacji. (PAP)
nl/ mhr/