Cho膰 wcze艣niej operator hiszpa艅skiego systemu dostawczego REE oceni艂, 偶e awarii nie spowodowa艂 cyberatak, premier zapowiedzia艂, 偶e wyja艣ni to dochodzenie, przeprowadzone przez specjaln膮 komisj臋, kierowan膮 przez ministerstwo transformacji ekologicznej i wspieran膮 przez instytucje specjalizuj膮ce si臋 w cyberbezpiecze艅stwie.
Wszcz臋cie 艣ledztwa w sprawie "mo偶liwego ataku terrorystycznego" zapowiedzia艂 r贸wnie偶 hiszpa艅ski S膮d Najwy偶szy - przekaza艂a agencja Reutera.
W Hiszpanii nigdy wcze艣niej nie wyst膮pi艂a r贸wnie powa偶na awaria sieci - podkre艣li艂a agencja. 艢wiat艂a w kontynentalnej Hiszpanii i cz臋艣ci Portugalii, a tak偶e na po艂udniowym zachodzie Francji zgas艂y w poniedzia艂ek tu偶 po godz. 13.30. W Madrycie i Lizbonie nie dzia艂a艂y m.in. sygnalizacja 艣wietlna i metro, w obu krajach stan臋艂a kolej. Utrudnienia stwierdzono te偶 na lotniskach. W Portugalii brak pr膮du zak艂贸ci艂 funkcjonowanie cz臋艣ci szpitali. Dop艂yw elektryczno艣ci uda艂o si臋 przywr贸ci膰 dopiero wieczorem.
Premier Hiszpanii o艣wiadczy艂 we wtorek, 偶e kraj "pokona艂 najgorszy kryzys i zmierza ku odzyskaniu pe艂nej normalno艣ci". "Prace nad uruchomieniem systemu trwa艂y ca艂膮 noc i do godz. 7 rano odzyskano ponad 99,5 proc. mocy" - oznajmi艂 Sanchez.
REE, hiszpa艅ski operator sieci energetycznej, zapowiedzia艂 we wtorek, 偶e firma chce wzmocni膰 po艂膮czenia energetyczne z Francj膮. Ze wst臋pnych ocen wynika, 偶e awaria, kt贸ra dotkn臋艂a w poniedzia艂ek Hiszpani臋, Portugali臋 i cz臋艣膰 Francji, nie by艂a wynikiem cyberataku - przekaza艂a agencja Reutera.
Eduardo Prieto, dyrektor operatora REE, powiedzia艂 podczas wtorkowego briefingu, 偶e kiedy rozpocz臋艂a si臋 awaria i system elektroenergetyczny zosta艂 dotkni臋ty "dramatyczn膮 utrat膮 mocy", w po艂udniowo-zachodniej Hiszpanii destabilizacja doprowadzi艂a do odci臋cia go od francuskiej sieci, a w贸wczas za艂ama艂 si臋 ca艂y system hiszpa艅ski. Zdaniem Prieto jest jeszcze za wcze艣nie na oceny, czy pierwotny spadek mo偶liwo艣ci generowania energii rozpocz膮艂 si臋 w elektrowniach s艂onecznych.
Szef REE oceni艂, 偶e rozbudowa sieci 艂膮cz膮cych Hiszpani臋 z Francj膮 umo偶liwi艂aby wi臋ksz膮 stabilno艣膰 hiszpa艅skiej sieci energetycznej i zapowiedzia艂 rozbudow臋 nowych po艂膮cze艅.
Ekspert: Przywr贸cenie pr膮du w mniej ni偶 dob臋 pokazuje odporno艣膰, ale i s艂abo艣膰 systemu
Szybkie przywrócenie dostaw pr膮du w Hiszpanii w mniej ni偶 24 godziny pokazuje odporno艣膰 krajowego systemu energetycznego, ale awaria obna偶a równie偶 jego s艂abo艣ci, takie jak brak mi臋dzynarodowych po艂膮cze艅 energetycznych – powiedzia艂 PAP Ignacio Urbasos, analityk hiszpa艅skiego Królewskiego Instytutu Elcano.
"Chocia偶 dos锄艂o do tzw. zera technicznego, czyli ca艂kowitego upadku systemu, jego przywrócenie w mniej ni偶 24 godziny by艂o wyczynem, który pokazuje odporno艣膰 hiszpa艅skiego systemu energetycznego" – zauwa偶y艂 Urbasos.
Jak podkre艣li艂, wszystko wskazuje na awari臋 techniczn膮 w zarz膮dzaniu sieci膮 elektryczn膮. Zaznaczy艂 jednak, 偶e jest zbyt wcze艣nie, by wydawa膰 opinie i nale偶y poczeka膰 na oficjalny komunikat krajowego operatora Red Electrica.
Operator poinformowa艂 we wtorek rano, 偶e do godz. 7 przywrócono niemal 100 proc. dostaw pr膮du w Hiszpanii po du偶ej awarii, która wyst膮pi艂a oko艂o godz. 12.30 w poniedzia艂ek. Jak przekaza艂 premier Pedro Sanchez, sie膰 energetyczna straci艂a 15 gigawatów, co odpowiada 60 proc. krajowego zapotrzebowania, w ci膮gu zaledwie pi臋ciu sekund.
Wci膮偶 badane s膮 przyczyny zaistnia艂ej sytuacji.
Urbasos podkre艣li艂, 偶e du偶a awaria w ca艂ym kraju, do której dos锄艂o w poniedzia艂kowe popo艂udnie, ujawni艂a równie偶 s艂abo艣膰 hiszpa艅skiego systemu, a mianowicie brak mi臋dzynarodowych po艂膮cze艅 elektroenergetycznych, umo偶liwiaj膮cych odpowiedni sposób reagowania na podobne sytuacje.
"Po艂膮czenia z Marokiem i Francj膮 by艂y kluczowe w procesie przywracania pracy systemu, ale okaza艂y si臋 niewystarczaj膮ce, by zapobiec jego upadkowi" – zauwa偶y艂 ekspert. Analityk Królewskiego Instytut Elcano zwróci艂 równie偶 uwag臋, 偶e hiszpa艅ski system elektroenergetyczny szybko zmierza w kierunku dekarbonizacji, osi膮gaj膮c rekordowe poziomy udzia艂u odnawialnych 藕róde艂 energii (OZE). "Tym samym wkraczamy na nieznane terytorium, a to z kolei powoduje problemy w zarz膮dzaniu sieci膮" – doda艂 analityk.
Podkre艣li艂 jednak, 偶e przerwy w dostawie pr膮du nie s膮 wy艂膮czn膮 domen膮 systemów o wysokim udziale odnawialnych 藕róde艂 energii. "W艂ochy do艣wiadczy艂y podobnej sytuacji w 2003 r., jeszcze przed ekspansj膮 energii s艂onecznej i wiatrowej; co wi臋cej, jej usuni臋cie zaj臋艂o wtedy kilka dni" – przypomnia艂 Urbasos.
Premier Sanchez wykluczy艂 we wtorek scenariusz, wed艂ug którego to nadmierna poda偶 energii odnawialnej spowodowa艂a awari臋 zasilania.
Na kwesti臋 odnawialnych 藕róde艂 energii w kontek艣cie blackoutu zwróci艂 te偶 uwag臋 w komentarzu dla PAP prof. Diego Rodriguez z Uniwersytetu Complutense w Madrycie.
"Awaria w Hiszpanii pokaza艂a, 偶e nie doceniamy wystarczaj膮co bezpiecze艅stwa dostaw, dopóki ono nie zawiedzie. W tym sensie dowodzi to, 偶e rozwój OZE, szczególnie energii s艂onecznej, musi by膰 艣ci艣le powi膮zany z systemami takimi jak magazynowanie energii, które pozwalaj膮 na bardzo szybk膮 reakcj臋 na nieprzewidziane zdarzenia" – zauwa偶y艂 naukowiec.
Z Madrytu Marcin Furdyna
os/ szm/